Այն բանից հետո, երբ Բուրսայի Մուդանյա գավառի Քումյաքա գյուղում գտնվող աշխարհի երրորդ ամենահին եկեղեցին համարվող Հրեշտակապետաց եկեղեցին վաճառքի է հանվել մի գործարարի կողմից, Մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարությունը գործի է անցել:
Նախարարությունը հաղորդել է, որ եկեղեցու չափագրման և վերանորոգման նախագիծը ուսումնասիրելու համար անմիջապես գործի է անցնելու: Պոլսեցի գործարար Մեթե Յալչընի կողմից վաճառքի հանված Հրեշտակապետաց եկեղեցին կառուցել է բյուզանդական Կոստանդին 4-րդ կայսրը 780-797 թթ. փոթորիկի ժամանակ իրեն փրկած գյուղացիներին իր երախտագիտությունը հայտնելու համար: Եկեղեցին 1448 թ. և 1819 թ. երկու անգամ վերանորոգվել է:
1938 թ. վերաբնակեցման քաղաքականության արդյունքում Բալկաններից ներգաղթած Ջեմալ Այդընը բնակություն է հաստատել Հրեշտակապետաց եկեղեցում: 1990 թ. Այդընը եկեղեցին վաճառել է պոլսեցի գործարար Մեթե Յալչընին: Համաձայն պնդումների` Յալչընը ցանկացել է եկեղեցին վերանորոգել, սակայն երբ իրավասու ատյանները թույլ չեն տվել, որոշել է եկեղեցին վաճառել: Սկզբում եկեղեցին գնելու ցանկություն է հայտնել Քումյաքա գյուղի գյուղապետարանը, սակայն գյուղապետարանի առաջարկած գինը չի բավարարել Յալչընին, ով եկեղեցու համար պահանջում էր 400 հազար թուրքական լիրա: Գյուղապետն ասաց, որ ամեն տարի հունաց տիեզերական պատրիարք Բարդուղիմեոսն այցելում է եկեղեցի, այդ այցելությունների ժամանակ ինքը հանդիպել է պատրիարքին: Գյուղապետ Ռազիմ Բաթմազն ասաց. «Երբ Բարդուղիմեոսն եկավ, նրան ասացինք, որ գնի և եկեղեցի դարձնի, սակայն ասաց, որ իրենք փող չունեն»:
Մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարությունը մամուլում տեղ գտած լուրերից անմիջապես հետո հանդես եկավ գրավոր հայտարարությամբ և արգելեց եկեղեցու վաճառքը: Հայտարարության մեջ մասնավորապես ասվում է. «Բուրսայի Հուշարձանների պահպանման հանձնաժողովի կողմից 1990 թ. հոկտեմբերի 14-ի որոշմամբ եկեղեցին համարվում է քաղաքային արգելավայր: Բուրսայի Հուշարձանների պահպանման հանձնաժողովի 1999 թ. հոկտեմբերի 15 որոշմամբ արգելավայրի մեջ ընդգրկված, ինչպես նաև 1988 թ. հունիսի 24-ին գրանցված եկեղեցին երկրաշարժի արդյունքում վնասվել է: Աչքի առաջ ունենալով կառույցի առանձնահատկությունները` որոշվել է հանձնաժողովին ներկայացնել չափագրման և վերանորոգման նախագծերի վերաբերյալ Մուդանյայի կայմակամության ճգնաժամային կենտրոնի կողմից պատրաստված թղթապանակները: Խնդրի վերաբերյալ մինչ նոր որոշում կայացնելը կյանքի և գույքի անվտանգության վերաբերյալ միջոցառումներ է ձեռնարկելու գյուղապետարանը: Հուշարձանների պահպանման հանձնաժողովի արխիվում եկեղեցու վերանորոգման պահանջի վերաբերյալ որևէ փաստաթուղթ չի գտնվել»:
«Ակօս», թիվ 800
Leave a Reply