Դերսիմում կազմակերպված Մնձուրի բնության և մշակույթի փառատոնի շրջանակներում Դերսիմի (Թունջելի) Մազկերտ (Մազգիրթ) գավառն այցելած հայ ուխտավորների խումբը այստեղից ոչ հեռու մի գյուղում հանդիպեց մի ծպտյալ հայ ընտանիքի (հասկանալի պատճառներով անուններ չենք հրապարակում), որը, չնայած բոլոր դժվարություններին, շարունակում է պահպանել իր հայկական ինքնությունը: Ընտանիքի դուստրը հարցազրույց տվեց Արևմտահայոց հարցերի ուսումնասիրության կենտրոնի թղթակցին: Ստորև ներկայացնում ենք այդ հարցազրույցը:
Հարց-Ե՞րբ տեղեկացաք Ցեղասպանության մասին:
Պատասխան-Դրա մասին տեղեկացել էի դպրոցում: Սակայն հետագայում հասկացա, որ դպրոցում ինձ մատուցված այդ բոլոր տեղեկությունները սխալ են եղել: Հայ լինելուս մասին իմանալուց հետո սկսեցի այդ թեման ուսումնասիրել համացանցի միջոցով:
Հարց- Քանի՞ տարեկան էիք այդ ժամանակ:
Պատասխան-10 տարեկան էի, երբ տեղեկացա հայ լինելուս մասին, իսկ Հայոց ցեղասպանության մասին ճշմարտությանը հասու դարձա 14 տարեկանում: Պապիս պատմածների համաձայն` իրոք շատ դեպքեր են կատարվել: Այնուհետև ինքս սկսեցի Ցեղասպանությունն ուսումնասիրել:
Հարց-Ի՞նչ էր պատմում Ձեր պապիկը:
Պատասխան-Պապիս թե’ մայրը և թե’ հայրը հայ են եղել: Պապս ոչ մեկին չի ասել, որ հայ է: Ըստ իր պատմածների` հենց իր աչքի առաջ կախել են 7 հոգու: Նա աղաների մոտ ապրել է ստրուկի պես: Պապս ասում է. «Մեզ սպանեցին, մեզ կոտորեցին»: Ըստ նրա` այս կողմերում թուրք չկար, բոլորը հայ էին, բայց ոչ ոք չմնաց: Բոլորը մեզ թողեցին-գնացին:
Հարց-Ե՞րբ է Ձեր պապն այդ ամենի մասին պատմել:
Պատասխան-Պապս ինձ շատ էր սիրում: Այդ ամենի մասին ինձ պատմել է լիցեյն ավարտելուցս հետո: Արդեն իսկ ես անընդհատ այդ ամենի մասին հարցնում էի պապիկիս: Նա էլ պատմում էր: Համալսարան ընդունվելուց հետո սկսեցի ուսումնասիրել այդ թեման: Ես համալսարանում ոչ ոքի չեմ ասում հայ լինելուս մասին, քանի որ եթե իմանան, ինձ կսպանեն: Իսկ այստեղ գիտեն դրա մասին: Համալսարանում դերսիմցի ընկերներ էլ ունեմ:
Հարց-Այստեղի ծպտյալ հայերն իրար ճանաչո՞ւմ են:
Պատասխան-Այստեղի ընկերներիս միշտ էլ ասել եմ, որ հայ եմ: Մինչդեռ մեր համալսարանում խաչ անգամ չես կարող կրել… Այստեղի ծպտյալ հայերը ճանաչում են միմյանց: Մեզ մոտ կան 4-5 նման ընտանիքներ: Իրար ճանաչում ենք: Միշտ այցելում միմյանց…
Մազկերտ
29.07.2011
Leave a Reply