Հայերի պատմությունը Քընալը կղզում. մի թերթի հետքերով. 3

Առանձնատներ և իջևանատներ

Քընալը կղզում կան բազմաթիվ բավականին գեղեցիկ առանձնատներ, իջևանատներ, որոնցից որոշները կառուցել են հայերը՝ օսմանյան ժամանակաշրջանում: Դրանց մեծ մասը կառուցվել է կառամատույցի աջ ափի երկայնքով, գտնվում են Իսքելե պողոտայի կողքի փողոցներում: Ստորև ներկայացնում ենք այս վայրերի հետաքրքիր և ազդեցիկ օրինակների ցանկը: Փակագծերի մեջ ներկայացվում են նախկին կամ էլ ներկայիս տերերի անունները, եթե հայտնի է, նաև կառուցման տարեթիվը.

Ալի Բորան հրապարակ

-Թիվ 11-13. Սիրակյան երկվորյակ տներ (Ծովի ափին` կառամատույցի կողքին գտնվող այս տների գյուղական համայանպատկերը կարող եք տեսնել հին բացիկների վրա: Կառուցել է Իզկոն Սիրակյանը 20-րդ դարի սկզբին): Այսօր այս տներից աջ մասում գտնվողը պատկանում է Լևոն Գյուլերյուզին, իսկ ձախում գտնվողները` Հայկ Արսլանյանի եղբորը:

Ալսանջակ պողոտա

-Թիվ 11. Փափազյան ամառանոց (19-րդ դար, 1917-1920 թթ. բժիշկ Տիրան փաշա Փափազյան, զորավար Վրանգելի սպիտակ ռուսական բանակի համար օգտագործվել է որպես հիվանդանոց):

-Թիվ 37. Խանջյան տուն (1880 թ. կառուցել է Հարություն Խանջյանը)

Աքսայա պողոտա

-Թիվ 9. Սուքիասի տուն (կառուցվել է 20-րդ դարի սկզբներին Անուշ Աննա Սուքիասյանի համար)

-Թիվ 11. Տերունյանի տուն (19-րդ դար, 1916-17 թթ. Եղել է Ներսեսյան հայկական դպրոցը)

-Թիվ 13. Տերունյանի տուն 2

-Թիվ 33. Յազըջըօղլուի տուն )20-րդ դարի սկզբներին կառուցել է հայ բանկիր Երվանդ Հազըջըօղլուն)

-Թիվ 34. Գազազյանի տուն

-Թիվ 35. Աճեմյանի տուն (1907 թ., նախկին «Շահաբ» հյուրանոց, հյուրերի շարքում են եղել այնպիսի գրողներ, ինչպիսիք են Յահյա Քեմալը, Յակուբ Քադրին, Ռըզա Թևֆիկը, Հալիդե Էդիպը, Ռեֆիկ Խալիդն ու Նազըմ Հիքմեթը)

-Թիվ 37. Չաքրյանի տուն

-Թիվ 41. Տերունյանի տուն

-Թիվ 50. Խըդըրյանի տուն

-Թիվ 52. Քորդոնջույանի տուն )19-րդ դարի վերջերին կառուցել է Եղիա Քորդոնջույանը)

-Թիվ 64. Օսկանի տուն (Վերակառուցվել է, նախկին տերերը քանդակագործ Երվանդ Օսկանն ու կինը` դաշնակահարուհի Մարի Մարիամ Օսկանն էին)

Նարչիչեղի փողոց

-Թիվ 26. Գյումյուշյանի տուն (Ֆուկիք Գյումյուշյան)

-Թիվ 75. Զարֆջըների տուն (Արաքսի Զարֆչըյան)

-Թիվ 76. Օզալյանաքի տուն (Մարիամ Օզալյանաք)

Չանդարլը փողոց

-Թիվ 9. Ջիվանյանի տուն (20-րդ դարի սկզբներին կառուցել է գրող Նշան Ջիվանյանը)

Քյոշքլյու փողոց

-Թիվ 10. Հակոբյանի տուն 2 (1902 թ. կառուցել է Բաղդասար Հակոբյանը)

Ֆազըլ Ահմեդ Այքաչ պողոտա

• Թաշչյան առանձնատուն (19-րդ դարի վերջերին կառուցել է «Proti» հյուրանոցի տեր բանկիր Սարգիս Թաշչյանը)

• Աղասիի տուն 2 (19-րդ դարի վերջերին կառուցել է Թոփքափը պալատի ամենամեծ ոսկերիչ Աղաս Աժդերհանյանը: Հայ կոմպոզիտոր Կոմիտասն այստեղ է ապրել)

• Աբրահամ աղայի տուն (19-րդ դարի կեսեր)

Թեքինայ պողոտա

• Խանջյան առանձնատուն (1880 թ., Հարություն Խանջյան)

• Հակոբյան առանձնատուն (Վահան Հակոբյան)

Շարունակելի

Աղբյուր` Իշխանաց կղզիներ, Ջոն Ֆրիլի

«Ակօս», թիվ 797