Աշխատանքներ սկսվեցին այն բանից հետո, երբ գանձ որոնողները ոչնչացրեցին պատմական հուշարձանները

Երբ Մուշի Քորքութ գավառին ենթակա որոշ գյուղերում գանձ որոնողները ոչնչացրեցին պատմական հուշարձանները, դրա դեմ աշխատանքներ սկսվեցին` Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության կողմից մշակված մի նախագծի շրջանակներում:

Պաշտոնյաները գործի անցան այն բանից հետո, երբ Քորքութին ենթակա Չալափլը գյուղում միջնադարյան ժամանակաշրջանից մնացած Անդակի քարայրներն ու մյուս պատմական հուշարձանները գրեթե թալանի էին ենթարկվել գանձ որոնողների կողմից:

Մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության կողմից մշակված և Քարաբյուք ու Յուզյունջյու Յըլ համալսարանների կողմից իրականացվող «Նախնադարյան և միջնադարյան թանգարանների ուսումնասիրություն» ծրագրի շրջանակներում Մուշ ժամանած հնագետները պատմական հուշարձանների շուրջ անգիտակցաբար կատարվող պեղումները կանխել կարողանալու և գրանցման արժանի համարվող հուշարձանները պահպանության տակ առնելու համար աշխատանքներ մեկնարկեցին Քոսորի շրջանում և Չալափլը գյուղում:

Նահանգի Մշակույթի և զբոսաշրջության գծով տնօրեն Հայրեթթին Չեթինը «Անադոլու» լրատվական գործակալության թղթակցին տված հարցազրույցում հայտնեց, թե Քորքութի որոշ գյուղերում կան շատ հին անցյալ ու պատմական նշանակություն ունեցող վայրեր:

Չեթինը նշելով, թե շրջանում աշխատանքներ են մեկնարկել` Մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության կողմից մշակված նախագծի շրջանակներում, հիշեց նաև, որ այստեղ նախկինում էլ են աշխատանքներ տարվել, և արձանագրվել` գրանցման արժանի համարված որոշ հուշարձաններ: 

Չեթինն ասաց. «Նախկինում էլ էին որոշ աշխատանքներ իրականացվել: Հիմա Քարաբյուք և Յուզյունջյու Յըլ համալսարանների դասախոսական կազմի կողմից ուսումնասիրություններ են կատարվում Չալափլը գյուղում: Խորհրդի կողմից հարմար տեսնված հուշարձանները կառնվեն պահպանության տակ, և դրանց մասին կհաղորդվի համապատասխան հաստատություններին»:

Գրանցման արժանի հուշարձանների` Մշակույթի և զբոսաշրջության կողմից արձանագրվելու անհրաժեշտությունն ընդգծած Չեթինը նաև շեշտեց, թե Մուշը պատմական հուշարձանների տեր մի նահանգ է:

Իսկ Չալափլը գյուղի գյուղապետ Շյուքրյուլլահ Քարայելը հայտնեց, որ գյուղում գտնվող հին բնակավայրերն ու քարայրները ոչ գիտակցաբար պեղվել են գանձ որոնողների կողմից, և պատմական վայրերը` մեծամասամբ ոչնչացվել:

Քարայելը, նշելով իրենց գյուղում գտնվող պատմական հուշարձանները իրավասուների կողմից պահպանության տակ վերցվելու անհրաժեշտության մասին, հիշեց նաև, թե 1700-ական թվականներին բնակավայր դարձած իրենց գյուղը մնացել է հայերի ժամանակաշրջանից:

Քարայելը շեշտելով, թե իրենք բնակվում են պատմական վայրում, նաև նշեց. «Մեր գյուղում կան այնպիսի պատմական հուշարձաններ ու քարայրներ, որոնց պետք է տեր կանգնել: Սակայն մինչ օրս ոչ ոք տեր չի կանգնել այս վայրերին: Գանձ որոնելու նպատակով եկողները հենց քարերի վրա որևէ նշան են նկատում, անմիջապես սկսում են քարը կոտրել և փորել: Թեև տարիներով այստեղ ենք ապրել, սակայն որևէ գանձ չենք տեսել, իսկ գանձ որոնողները միայն վնաս են հասցնում մեր գյուղում գտնվող պատմական վայրերին: Մենք պահանջում ենք, որ նման պեղումներ այլևս չլինեն, իսկ պատմական վայրերը` չավիրվեն: Խնդրում ենք պետությունից պահպանման տակ վերցնել մեր գյուղը»:  

Անադոլու լրատվական գործակալությունը հաղորդում է Մուշից

23.07.2011