Ժողովրդավարական հասարակություն կոնգրեսի (ԺՀԿ) կողմից կազմակերպած Դավանանքի 2-րդ ժողովի պաշտոնական հաղորդագրության մեջ տեղեկացվում է, որ Կորնական գործերի վարչությունը այն մտածելակերպի հիմնական միություններից է, որը ժխտում է մոնիստական հասկացության առաջ բերած տարբեր էթնիկ և դավանաբանական ինքնությունները, և հետևաբար` «թող վերացնեն Կրոնական գործերի վարչությունը»:
Դիարբեքիրում կազմակերպված ժողովում ելույթ ունեցած ԺՀԿ-ի համանախագահ Այսել Թուղլուքը տեղեկացնելով, որ պետությունը չի կարող խառնվել, թե որտեղ են ծիծաղելու, որտեղ` լալու, որտեղ` ծիսական արարողություն կատարելու, գլուխս ծածկելու եմ, թե ոչ, ասաց. «Սա գերեվարելու քաղաքականություն է, վերջապես մարդը գոյություն ունի իր ինքնությամբ: Սրանք այն արժեքներն են, որոնք մեզ դարձնում են այն, ինչ ենք»:
Այնուհետև Թուղլուքը շարունակեց` ասելով. «Դեռևս շարունակվում են ժխտողական ու կարգավորման անվան տակ գոյություն ունեցող չափազանց կեղծ մոտեցումները: Դեռևս աշխատանքներ են կատարում, որպեսզի մշակույթները, ինքնություններն ու հավատքները կարողանան պահեստային վիճակի հասցնել իրենց համակարգերը, մենք սրա ականատեսն ենք»:
Ահա վերջնական պաշտոնական հաղորդագրությունը
Դավանանքի 2-րդ ժողովի պաշտոնական հաղորդագրությունը լուսաբանեց Փիր Սուլթան Աբդալ միության գլխավոր քարտուղար Քեմալ Բյուլբյուլը: Բյուլբյուլն ասաց, որ ժողովում, որտեղ հավաքվել են տարբեր դավանանքների և մշակույթների ներկայացուցիչներ, քննարկվել են նման խորագրով հարցեր` Սահմանադրության շուրջ կատարվող քննարկումներ ու լաիցիզմի ծիրում պահանջներ, ժողովրդավարական ինքնավարություն, հավատքների հասարակական ոլորտի գոյությունն ու հասարակական խաղաղության մեջ տարբեր հավատքների խմբերի դերը:
Բյուլբյուլը նշելով, որ նոր սահմանադրությունը չի դրվատում և չի պարսավում ոչ մի դավանանք, էթնիկական, մշակութային և սոցիալական ինքնություն, և որ անհրաժեշտ է չշեշտել, չգովել կամ չպասավել այս ինքնությունները, լուսաբանեց պաշտոնական հաղորդագրությունը. «Որպես սահմանադրական կազմակերպություն` Կրոնական գործերի վարչությունը մեկն է այն մտածելակերպի տեր հիմնական միություններից, որը ժխտում է սահամանդրությամբ հռչակված մոնիստական հասկացության առաջ բերած տարբեր էթնիկ և դավանաբանական ինքնությունները: Անհրաժեշտ է վերացնել թուրք-իսլամական սինթեզը կազմակերպող կառույցը` Կրոնական գործերի նախարարությունը, պետությունը կրոնի և դավանանքի հանդեպ անկողմնակալ լինի, կրոնական խմբերը համապատասխանեն ինքնավար կառույցին, իրենց հավատնքը սովորելու ճանապարհին խոչընդոտներ չլինեն»:
Պետությունը ոչ մի կրոն և դավանանք ղեկավարելու, ֆինանսավորելու պարտականություն չունի, ինչպես նաև չի կարող կարգավորել ծիսական արարողությունների վայրն ու ծիսակարգը: Անհրաժեշտ է, որ կազմակերպված կրթական հաստատություններում դասավանդվող դասերը ներառեն բոլոր կրոններն ու դավանանքները, լինի մի այնպիսի մշակութային դասընթաց, որը կրոններն ու դավանանքները ուսումնասիրի պատմական, սոցիոլոգիական և մշակութային տեսանկյունից: Նաև անհրաժեշտ է, որ այս դասընթացը լինի ցանկությամբ:
Անհրաժեշտ է, որ կազմակերպված կրթական հաստատություններում դասավանդվելիք դասընթացը համապատասխանի գիտական, ժողովրդավարական կրթական ծրագրին: Պետք է վերջ տրվի գլխաշորի արգելքին ինչպես նաև դավանանքների և մազհաբների հանդեպ ժխտողական վերաբերմունքին:
http://www.cnnturk.com/2011/turkiye/02/21/dtk.diyanet.isleri.baskanligi.kaldirilsin/607551.0/
Leave a Reply