ՉՄՇԿԱԾԱԳ

ՉՄՇԿԱԾԱԳ, Հերապոլիս. բերդավան Ծոփաց նահանգի Ծոփք Շահունյաց գավառում՝ Արածանիի Թաղար վտակի արևելյան ափին:

Եղել է հեթանոսական գլխավոր սրբատեղի, հետագայում՝ եպիսկոպոսանիստ կենտրոն:

Չմշկածագի բերդը կոչվել է Կարմիր սարուկ: Օժանդակ բերդ է եղել Հուշբակը: XXդ. սկզբին Չմշկածագ գյուղաքաղաքը համանուն գավառակի կենտրոնն էր (Խարբերդի նահանգ):

1914թ. Չմշկածագն ուներ շուրջ 2,5 հազար հայ բնակիչ: Հայերն ունեին 2 եկեղեցի` Ս.Աստվածածին և Ս.Թորոս (վերջինս` Հուշբակ արվարձանում), գործել է 2 դպրոց («Վարդանյան» և Հուշբակի նախակրթարան):

Չմշկածագի և շրջակա երկու տասնյակից ավելի գյուղերի հայերը (շուրջ 2,5-8 հազար) տեղահանվել ու բնաջնջվել են Մեծ եղեռնի տարիներին:

Չմշկածագում է ծնվել հայազգի բյուզանդական կայսր Հովհաննես I Չմշկիկը:

Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 4, Երևան, 2003: