ՏԱՏԵՈՆ

ՏԱՏԵՈՆ, Տատեոնք, Դիադին. ավան Այրարատ նահանգի Ծաղկոտն գավառում`Արածանիի աջ ափին: Առաջին անգամ հիշատակում է Մովսես Խորենացին` որպես Հայոց Տիգրան արքայի կողմից նախարար Երախնավու Անձևացուն պարգևած տիրույթ:

XVIդ. Տատեոնը նվաճվել է թուրքերի կողմից: Մինչև XIXդ. 1-ին քառորդը` Բայազետի փաշայության Դիադինի գավառի կենտրոն:

XVIIIդ. մարդաշատ գյուղաքաղաք` շուրջ 500 տուն բնակչությամբ, գերազանցապես հայեր. զբաղվել են արհեստներով, առևտրով:

Գործել են Ս. Աստվածաին եկեղեցին, դպրոցը, շուկան (40-50 խանութներով): 1828թ. օգոստոսի վերջին (1828-29թթ. ռուս-թուրքկան պատերազմի ժամանակ) ռուսական զորքերը հայ կամավորների աջակցությամբ ազատագրել են Տատեոնը: Սակայն Ադրիանապոլսի պայմանագրով 1829թ. այն վերադարձվել է Թուրքիային:

Տեղի հայերը գաղթել են Արևելյան Հայաստան` հաստատվելով Վասակաշեն (Ոսկեշեն) գյուղում (այժմ`ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Վարդենիս քաղաք):

XXդ. սկզբին Տատեոնը ուներ շուրջ 150 հայ բնակիչ: Վերջիններս տեղահանվել են կամ զոհվել Մեծ եղեռնի ժամանակ: Ներկայում

Թուրքիայի Աղրիի իլի քաղաքներից է:

Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 4, Երևան, 2003: