«Հավատարիմ ազգ (Millet-i Sadıka)` անցյալից մինչև մեր օրերը. օսմանահպատակ հայերը»
Գիրքը պատրաստել է Լևոն Փանոս Դաբաղյանը, ով հայտնի է հայոց պատմության վերաբերյալ կատարած ուսումնասիրություններով: Բազմաթիվ հաջողակ օսմանահպատակ հայեր` պետական ծառայության մեջ եղած բարձրաստիճան անձինք, պետական և պալատական բժիշկներ, պատգամավորներ, իրավունքի բնագավառում հայտնի անձինք, ամիրաներ, ճարտարապետներ, ոսկերիչներ, ուսուցիչներ…
Քանի որ այս օրերին քննարկվող թեման Քանունին է, անմիջապես գտա այն, ինչ որոնում էի: Ճարտարապետ Սինան` ճարտարապետների ճարտարապետ…
Տեղյակ էիք, որ ճարտարապետ Սինանը հայ է, այնպես չէ՞:
Գիտեիք նաև, որ Սինանը ծնվել է Կեսարիայի Քեսի գավառակի Աղըրնաս գյուղում, որի բնակչությունը բաղկացած է եղել միմիայն հայերից: Սինանը դևշիրմեի (մանկահավաքի) է ենթարկվել Սուլթան Սելիմ Ահեղի օրոք` 20 տարեկան հասակում…
Սուլթան Քանունիի` դեպի Բելգրադ կատարած առաջին արշավանքի ժամանակ մասնակցել է որպես ենիչերի:
Հետագայում տարբեր զինվորական աստիճաններով մասնակցել է Քանունիի բոլոր արշավանքներին:
17 տարի հետո դարձել է գլխավոր ճարտարապետ, 40 տարի շարունակ եղել է գլխավոր ճարտարապետ երեք սուլթանների օրոք:
Անթիվ-անհամար մզկիթներ, մեդրեսեներ, դամբարաններ, կամուրջներ, պալատներ և բաղնիքներ կառուցած Սինանի ամենակարևոր ստեղծագործությունները Կ. Պոլսի Սուլեյմանիե ու Ադրիանապոլսի Սելիմիե մզկիթներն են:
Նույնիսկ այն կառույցների մեծ մասը, որոնց առջևով անցնում եք, նրա կառուցածն է:
Միգուցե տեղյակ եք կամ միգուցե այս պահին կարդացիք և անմիջապես ճանապարհ ընկաք գրավաճառի մոտ:
Սակայն հուսով եմ, որ եթե մի օր այս մեծ վարպետի` Սինան ճարտարապետի կյանքին նվիրված որևէ ֆիլմ նկարահանվի, դուք չեք լինի մեկը նրանցից, ովքեր ըմբոստանալով ասում են` «Նա մուսուլման է ծնվել»:
Նյութը ներկայացնում ենք կրճատումներով:
Սանեմ Ալթան /saltan@gazetevatan.com/
Leave a Reply