Իմ անունը Անատոլիա է

Գյուվեն Էքեն

 Իմ ազատությունը չի կարող ամփոփվել անկախության մասին ֆերմաններում (հրամանագրերում):

Իզմիրի Գյոզթեփեում կա մի եկեղեցի, խնամված, դեռևս գործող եկեղեցի: Ես անցնում էի նրա կողքով, չալարեցի և մտա եկեղեցու փողոցը: Փողոցի սկզբում գտնվող բանջարեղենի խանութում աշխատող երեխային հարցրեցի, թե ինչ է այդ փողոցի անունը: «81 փողոց»,-ասաց: Մի պահ վարանեց, ապա հավելեց. «Հնում ասել են նաև Եկեղեցի փողոց»:

Այս խոսքերը լսելուց հետո ես էլ վարանեցի: Նայեցի առջևս գտնվող եկեղեցուն: Մտածեցի այն հուզմունքի մասին, որն ապրել են այդ եկեղեցին հիմնադրողները առաջին օրը: Ցնցվեցի: Այս փողոցը կառուցողներից մնացել է միայն 81 փողոցը: 81 փողոցը, որի ինքնությունն ու ծագումը խլել են իրենից:

Ինչպե՞ս էր պատահել: Ո՞վ էր որոշել ոչնչացնել մի քաղաքի և հսկայական Անատոլիայի ինքնությունը: Այս մտայնությունը, թեկուզ և ձևափոխված կերպով, ինչպե՞ս էր դեռ տիրապետում:

Ես ծնվել եմ մի փոքրիկ գյուղաքաղաքում, մայրենիս թուրքերենն է, և մի մուսուլմանական ընտանիքի զավակ եմ: Ես շատ երջանիկ եմ Գելիբոլուի մեր հրեա հարևանների առկայության փաստից: Ես ունեմ թե’ ձախակողմյան և թե’ լիբերալ, ինչպես նաև` քաղաքակրթությանն արմատապես դեմ եղող ընկերներ: Ես որպես եղբայր եմ ընդունում և’ նրանց, ում մայրենին քրդերենն է, և’ ամենամաքուր թուրքերենով հաղորդակցվող սարըքեչիցիներին: Հայերի վիշտն էլ է իմը, Տավրոսյան լեռնաշղթան չափչփող յորուքներինն էլ:

Ես Անատոլիան եմ: Իմ գրքում բաժանելու-մասնատելու մասին գրված որևէ բան չկա: Գետին միանում են և հավատարիմ մնում: Եթե անգամ իմ այսօրվա կերպը մուսուլման թուրք է, այնուամենայնիվ` արմատներս մի քիչ հռոմեական են, մի քիչ քուրդ, մի քիչ հայ, մի քիչ շաման, ալևի, մի քիչ էլ` արաբ:  Հնում ասում էին. ջուրը հոսում է, թուրքը` նայում: Իսկ հիմա ասում են. ջուրը հոսում է, թուրքը` անում: Հենց այդպես էլ ասում են: Հնում արված անեծքը մեր անինքնավստահության լուսանկարն է, իսկ այսօրվան վերագրված ազգային մեծամտությունը` անգրագիտության բարձրագույն որակը: Փաստորեն` ինքնությունից զրկելու հերթը հասավ բնությանը: Անելը պատրվակ է… Այնինչ, եթե ենթադրում են, որ ջուրն իզուր է հոսում, մի՞թե նույնը չէ, թե ասեն` արևն իզուր է ծագում, ծառերը զուր են, անձրևը զուր է: Ջուրը հոսում է, որովհետև գետերն այս աշխարհի երակներն են: Գետերն անում են հենց այն, ինչ երակները` մեր օրգանիզմում: Նրանք մեր ապրած հողերի յուրաքանչյուր սանտիմետրին մաքուր ջուր, օդ և սնունդ են մատակարարում:

Իմ անունն Անատոլիա է: Իմ ազատությունը չի կարող ամփոփվել անկախության մասին ֆերմաններում (հրամանագրերում): Ես նրանցից եմ, ով ազատ է մնում, քանի դեռ որոշ գետերը հոսում են ազատ: Դա է պատճառը, որ գերի չեմ դառնա և ոչ մի գաղափարախոսության: Ես կպաշտպանեմ այս տարածքների ամեն մի մարդուն, այս հողերի ամեն մի սանտիմետրը:

Հիմա մի գնդակ էլ են ուղղում ինձ վրա: «Բնության պահպանության մասին օրենքի» անվան տակ ուզում են իմ բոլոր  գետերի վրա հիդրոէլեկտրոկայաններ կառուցել: Աչք են տնկել անտառներիս, ափերիս, լեռներիս վրա:

Իսկ ես Անատոլիան եմ: Ես ուզում եմ, որ դադարի այս աշխարհակործանումը: Ցանկանում եմ, որ կանգնեցվի եղբայրասպանությունը, Հասանքեյֆը չոչնչացվի, սարիղամիշցիները գաղթեն, ինչպես որ ուզում են, բոլորն իրենց ցանկացածի պես հագնվեն, գետերը ազատ հոսեն: Ես ուզում եմ, որ Իզմիրում գտնվող 81 փողոցը վերստին դառնա Եկեղեցի փողոց: Ես ցանկանում եմ լինել այնպիսին, ինչպիսին որ կամ: Ասե’ք, պարոննե’ր, մի՞թե մեծ բան է իմ ուզածը:

03.11.2010

«Ռադիկալ» օրաթերթ