Թող քար ընկնի

Համաձայն ընդունված կարգի` շնորհավորում եմ իմ մուսուլման ընթերցողների «ռամադանի» կամ էլ «շաքարի» տոնը: Փառք Աստծո, նույնիսկ սա «կյանքի ու մահու հարց» սարքելու ունակություն ենք ցուցաբերել: Ինչևէ, շնորհավոր ձեր «այդ» տոնը:

Ես երկրում և երկրից դուրս որոշ հայ ընթերցողների խումբ ունեմ: Գիտեմ երբեմն ինձ ուղարկված նամակներից: Ոմանք գիտեն նաև իմ հեռախոսահամարը: Նախօրեին` առավոտյան ժամը 09.45-ին, նրանցից մեկը զանգահարեց: Իսկ և իսկ լաց լինելու բան էր: Օրինակ` ասաց. «Պարո’ն Յաղմուր, այս պահին Ֆլաշ հեռուստալիքով մի քննարկման եմ հետևում: Քննարկողներից մեկը` Արդարություն և զարգացում կուսակցության բարձրաստիճան անդամ (անունը նշեց), ցանկացավ Քըլըչդարօղլուին վիրավորել` ասելով, որ նրա մայրը հայ է: Մենք այս ի՞նչ երկրում ենք ապրում: Կհիշեք, որ սրանից մի քանի ամիս առաջ Ժողովրդահանրապետական կուսակցության անդամ մի կին քաղաքական գործիչ նախագահ Գյուլին վիրավորելու համար պնդեց, որ նրա մայրը հայ է: Մեկին նվաստացնելու համար հայ բառի օգտագործումը լսելուց ձանձրացա»:

Կակազելով մի քանի նախադասություն ասացի, սակայն հավանաբար մխիթարական խոսքեր չէին: Այժմ մտքերս հնարավորինս կարգի բերելով` հրապարակայնորեն որոշ բաներ էլ եմ ցանկանում ասել:

Այս երկրում յուրաքանրյուր այլ թեմայի վերաբերյալ հակադիր տեսակետներ պաշտպանող քաղաքական գործիչները հայկական թշնամություն ունեն և ռասիստական հարցերում շատ մոտ են այդպիսիններին, սրանք անսովոր լուրջ հոգեկան անհանգստության ախտանշաններ են, վերջնական դժբախտության նշան չեն: Բացի այդ` այս քաղաքական գործիչներից մեկի գործունեության և ազդեցության ոլորտում մոտ 75 000 հայ է գտնվում, որոնց վիճակը նրա տեսանկյունից էլ ավելի վտանգավոր է դառնում, որովհետև, իսկապես, ինչպես որ հարկն է` վերաբերմունք սպասելը ցնորք է: Գիտենք, թե ինչ տիպն են: Սակայն, բացի այդ, եթե  «իսլամական երաշխիքներ» ունեցող կուսակցության ազդեցիկ անդամը նվաստացնում է ողջ «ազգը», ապա անհրաժեշտ է կասկածել նաև նրա մուսուլման լինելու մեջ:

Իսլամում «ազգ» հասկացությու՞ն կա

Հայը կարող է լինել վատ, նվաստ, ստոր և այլն, ինչպես և թուրքը, հույնը, ֆրանսիացին, հրեան և մեքսիկացին: Սակայն եթե դուք բոլոր «ազգությունները» բացասական իմաստով համարժեք համարեք, այնժամ ձեր տեղը կլինի ոչ թե քաղաքական պատասխանատու ոլորտը, այլ` պրոֆեսիոնալ հոգեբույժի աթոռը, իսկ  եթե  շարունակեք պնդել` դատարանը: «Մենք օսմանցի ենք», վերլուծե’ք, ուսումնասիրենք մեր գեները, տեսնենք` ինչեր ի հայտ կգան: 

Չմոռանանք, որ հայերը միայն մեր համերկրացիները չեն, մեր հորեղբայրները, մորաքույրները, մորեղբայրները, հարսներն ու փեսաներն էլ են: «Հայ» բառը որպես հայհոյանք օգտագործողներին հարց եմ ուղղում. «Եթե սրա մեջ «անպարկեշտ» բան չեք տեսնում, ապա ինչու՞ եք ջղայնանում սերբերի վրա, ովքեր, մուսուլման բոսնիացիներին հայհոյելով, «թուրք» են անվանում»: Մարդիկ մշտապես անցյալով չեն կարող ապրել: Անցյալը չմոռանանք, բայց ոչ թե «վրեժխնդրության» համար, այլ անցյալից դասեր քաղելով` կանխենք աղետների կրկնությունը: 

Հանգուցյալ Հրանտ Դինքն ասել է. «Ինձ 1915 մետրանոց անտակ ջրհորի հատակը մի նետեք»: Այս երկրում հայերը ենթարկվել են այնպիսի ծանր կեղեքումների ու ոճրագործությունների, որ հնարավոր է` վախենում են այս անդաստիարակությանը տալ համարժեք պատասխան: Սակայն ես` որպես էթնիկ «սպիտակ թուրք», եթե թույլ կտաք, նրանց տեղը մի բան եմ ուզում ասել. «Թող ձեր գլխին հայի չափ քար ընկնի»:   

Յաղմուր Աթսըզ

stargazete.com
10.9.2010