Պետք է որ հիշեք` 2005 թ. Բողազիչիի համալսարանը համարձակվել էր մի կոնֆերանս կազմակերպել, որում առաջին անգամ քննարկվելու էին 1915 թ. դեպքերը` իրենց ողջ մերկությամբ: Այն օրերին Արդարադատության նախարար Ջեմիլ Չիչեքն ասելով, թե «Մեզ ետևից են դաշունահարում», թիրախ էր դարձրել կոնֆերանսի կազմակերպիչներին և շտապ չեղյալ էր հայտարարել այն: Բարեբախտաբար միջամտեց Աբդուլլահ Գյուլը: Կոնֆերանսը քիչ ժամանակ անց տեղի ունեցավ Բիլգի համալսարանում: Եվ երջանկահիշատակ Հրանտ Դինքի` բոլորիս հոգեկան ցավ պատճառած ելույթի շնորհիվ դրոշմվեց մեր սրտերում:
Այս օրերին մինչև փոխվարչապետի պաշտոնին հասած հարգելի Չիչեքի հայկական ալերգիան կարծես թե նորից է գլուխ բարձրացրել: Չիչեքը, առաջ քաշելով հայերի` ՊԿԿ-ի հետ մեկտեղ գործելու մասին ուշաթափեցնող պնդումները, ասել է հետևյալ խոսքերը. «Հայկական ահաբեկչության ու ՊԿԿ-ի ահաբեկչության միջև առկա է սերտ համագործակցություն: Ներողություն եմ խնդրում արտահայտությանս համար, բայց այն հանգամանքը, որ ահաբեկիչների մի մասը թլպատված չէ, արդեն իսկ խոսուն փաստ է»:
Եթե Չիչեքի այդ ահավոր խոսքերը մեզ ուղեցույց լինեն, դեռ Աստված գիտի, թե ինչեր ու ինչեր կհայտնագործենք: Գիտեք, որ քրդերի մեջ կան նաև շեկ և բաց գույնի աչքեր ունեցողներ: Ենթադրենք, թե սպանված ահաբեկիչների մեջ հանդիպել եք մի խարտյաշի, որը թլպատված է: Բա որ հանկարծ ոչ թե քուրդ լինի, այլ ամերիկացի՞: Քանզի, վիճակագրական տվյալների համաձայն, ամերիկացի տղամարդկանց նշանակալի մեծամասնությունը ծնվելուն պես թլպատվում է: Միգուցե հարգարժան Չիչեքը այս թեման ևս ուսումնասիրելու ցանկություն ունի:
Ազգ ու տակի մասնագիտության մեջ խորացել է ոչ միայն Ջեմիլ բեյը: Մենք ունենք նաև Մելիհ բեյին` Քեմալ Քըլըչդարօղլուի մոր` հայ լինելու մասին ամեն հնարավոր առիթով փողհարող Մելիհ Գյոքչեքին: Խաղաղություն և ժողովրդավարություն կուսակցության առաջնորդ Սելահեդդին Դեմիրթաշը Չիչեքի հասցեին հետևյալն էր ասել. «Եկեք նրան դարձնենք կառավարության թլպատող և ուղարկենք Քանդիլ»: Թերևս Մելիհ բեյն էլ նրան կարող է ուղեկցել` որպես վերքը մաքրող:
Վերցրու մեկին, խփիր մյուսին
Իսկ այն խոսքերը, որոնք կսազեին Քըլըչդարօղլուին, պիտի հետևյալը լինեին. «Ասենք` հայ է մայրս, իսկ ձեզ ի՞նչ. ես միայն հպարտություն եմ զգում դրանից»: Բայց ուր էր, թե նման բան ասեր: Քըլըչդարօղլուն էլ պակաս չմնաց վարչապետի` ազգ ու տակի քննարկումներից, որի մեջ հաճույքով խորասուզվել էր մեր վարչապետը: Քըլըչդարօղլուն էլ օգտագործեց հետևյալ արտահայտությունը. «Եթե վարչապետի տոհմածառն էլ ուսումնասիրվի, էլ ինչեր ասես, որ չի բացահայտվի»:
Կարծես թե այդ ամենը բավական չէր, մեկ էլ սկանդալ պայթեց` Արտգործնախարարության` Հրանտ Դինքի գործի առնչությամբ ներկայացրած պաշտպանական ճառի պատճառով:
Հրանտին նացիստների հետ համեմատած այդ հրեշավոր տեքստը… Եվրոպայի Մարդու իրավունքների դատարանը, մի կողմ շպրտելով այդ պաշտպանությունը, կայացրեց Թուրքիային դատապարտող որոշում, բայց չգիտեմ` որքանով դա թեթևացրեց Դինքի ընտանիքի վիշտը: Լրատվական գործակալությունների կողմից հաղորդված վերջին տեղեկությունների համաձայն` վարչապետարանը չի ընդունել Հրանտի սպանության մեջ ցուցաբերված անփությունների շղթայի մեջ Ազգային հետախուզական կազմակերպության /MİT/ պատասխանատվությունը հետաքննելու առաջարկը: Չորս տարի է անցել Հրանտի սպանությունից հետո, բայց բացարձակապես ոչինչ չի ձեռնարկվել` իրական մեղավորներին գտնելու համար: Դատական գործընթացին մոտիկից հետևող աղբյուրները պնդում են, թե Հրանտ Դինքի սպանության գործով դատական նիստերը վտանգի տակ են, և որ մի քանի նիստից հետո գործի առնչությամբ վճիռ կկայացվի: Որպես փաստարկ էլ բերվում է այն հանգամանքը, որ գործը կուղարկվի դատախազություն:
Դավութօղլուի նրբազգացությունը
Վերջերս մի խումբ լրագրողների թաթախման երեկոյի զրույցի հրավիրած Արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն, թեկուզ և աննշան, բայց և թեթևացրեց մեր սիրտը: Դավութօղլուն ընդգծելով, թե չի տեսել Դինքի գործի առնչությամբ ներկայացված պաշտպանական ճառը, մեզ հետ կիսեց այն խորը անհանգստությունը, որ զգում էր սույն դեպքի կապակցությամբ: «Մենք բոլորս պետք է տեր լինենք Հրանտ Դինքին»,-ասում է Դաութօղլուն: Եթե ԵՄԻԴ-ի որոշումը հրապարակված չլիներ, պաշտպանությունը, ամենայն հավանականությամբ, հետ էր վերցվելու: Ըստ Դավութօղլուի` բազմակողմ ուսումնասիրություն է կատարվելու, որպեսզի պարզվի, թե ինչպես է կազմվել այդ տեքստը: Բարեբախտաբար նախարարության կազմում հիմնվում է «Միջազգային իրավունքի գլխավոր վարչություն»: Քանի դեռ մեզ մոտ այդ մտայնությունը չի փոխվել, վերոնշյալ վարչությունը թերևս կաշխատի 24 ժամ:
Ամբերին Զաման
haberturk.com
24.8.2010
Leave a Reply