Վանդալիզմի մի օրինակ. (դարձյալ) քանդվում են Նշանյանի տները

 Պահանջում են, որ Նշանյանը 50 տարով ազատազրկվի:

Կայացվել է որոշում, ըստ որի` պետք է քանդվեն լեզվաբան ու լրագրող Սևան Նշանյանի` Իզմիրի Շիրինջե գյուղում որպես հյուրանոց գործածվող տները: Նշանյանի կողմից ավելի վաղ վերականգնված չորս պատմական գյուղերի տներն էլ քանդվելու են` Իզմիրի նահանգային գլխավոր խորհրդի ընդունած որոշման հիման վրա: Պահանջում են ընդհանուր 50 տարուց ավելի ազատազրկում այն բանի համար, որ Նշանյանն առանց թույլտվության տներ է կառուցել:

Նշանյանն ասելով, թե այդ որոշումները բխում են «դասակարգային ատելությունից», նշեց նաև հետևյալը. «Ոչ թե պետություն է, այլ իսկը՝ Թեմուրի բանակ: Կառուցել չգիտեն, բայց երբ հերթը հասնում է քանդելուն, բոլորը առյուծ են դառնում»: Նշանյանը հայտնելով, որ քանդվելիք շինություններին վերաբերվում է այնպես, ինչպես իր երեխաներին, նաև հետևյալն ասաց այդ կապակցությամբ. «Եթե անգրագիտության և նախանձի պատճառով գան ու բուլդոզերով ձեր երեխաներին սպանեն, ամեն ինչ կանեք, որ փրկեք նրանց, այնպես չէ՞»:

Նշանյանի տները, որոնք քանդելու որոշում են ընդունել, Թուրքիայում  փոքր հյուրանոցային գործի առումով առաջատար են համարվում: Մինչև վերջերս «Թարաֆ» օրաթերթում որպես սյունակագիր աշխատած Նշանյանի գրչին է պատկանում նաև պատմաքաղաքական մի գիրք` «Սխալ հանրապետություն» վերնագրով:

Հարցազրույց

Հարց-Ի՞նչ է պատահել:

Պատասխան – Որոշում են ընդունել, ըստ որի` պետք է քանդվեն մինչ օրս Շիրինջեում իմ կառուցած ընդհանուր թվով 16 տները: Ոչ թե պետություն է, այլ իսկը՝ Թեմուրի բանակ: Կառուցել չգիտեն, բայց երբ հերթը հասնում է քանդելուն, բոլորը առյուծ են դառնում: Դա էլ հերիք չէր` վերջին երկու տարվա մեջ իմ դեմ հարուցել են 12 դատական գործ, որոնք բոլորն էլ վերաբերում են կառուցապատումներին: Պահանջում են, որ ինձ դատապարտեն 50 տարվա ազատազրկման: Ողջ լինի դատավորը. ամեն դատի արդույնքում 2-5 տարի է տալիս` ըստ իր սրտի հայեցողության: Հույս ունեն ընդմիշտ ազատվել Նշանյան փորձանքից:

Հարց – Իսկ ո՞րն է դրա պատճառը:

Պատասխան – Դասարակարգային ատելությունը: Նախանձը: Վրեժխնդրությունը: Հանրապետությունը պահելու և պահպանելու բնազդը: Շատ աշխատեցին` Նեսին վաքըֆի համար իմ կողմից կառուցված Մաթեմատիկ գյուղի շինարարությունը կանգնեցնելու և այն քանդելու ուղղությամբ, բայց նրանց ուժը չպատեց: Նրանց սրտերը վառված են, անշուշտ:

Հարց – Ըստ Ձեզ` դա կարո՞ղ է կապված լինել նաև «Սխալ հանրապետություն» վերնագրով Ձեր գրքի կամ էլ «Թարաֆ» օրաթերթում տպագրված Ձեր քաղաքական հոդվածների հետ:

Պատասխան – Թե’ համարձակվում ես խոսել (լեզու երկարացնել) Թուրքիայի նեխած սրբությունների մասին և թե’ ավելին` հայ ես: Ձեր կարծիքով անպատիժ կմնաս՞: Քաղաքական բնույթի ոչ մի գործ չհարուցեցին. համարձակությունը չհերիքեց: Հիմա էլ գոտկատեղից ներքև են հարվածելու: Ավելի մաքուր, ավելի հեշտ, իրենց սովորույթներին և ավանդույթներին էլ` ավելի համապատասխան:

Հարց – Մահափո՞րձ, ի՞նչ մահափորձ:

Պատասխան – Իմ անունն էլ է հանդիպում այն 16 հոգու մեջ, որոնց սպանելու էին Բալյոզի օպերացիայի շրջանակներում: Մեկ էլ Էթյենն էր նշված՝ Մահչուփյան: Գրել են բոլոր մանրամասները, ընդհուպ մինչև այն ենթասպայի անունն ու զինվորական աստիճանը, որը զբաղվելու էր այդ գործով:

Հարց – Շա’տ լավ, իսկ Դուք բոլորովի՞ն անմեղ եք: Ենթարկվու՞մ եք օրենքներին:

Պատասխան – Շիրինջեում գտնվող տները մի այնպիսի բյուրոկրատական փակուղու առաջ են կանգնեցրել, որ անհնար է, որ ես օրենքների շրջանակում գործեմ: Խաղալիք եմ դարձել մի խումբ վախկոտ, չափից դուրս հաշվենկատ մարդկանց ձեռքին: Եթե ուզում ես ընդամենը մի տանիք վերանորոգել, ընկնում ես 10 տարի տևող մի շրջապտույտի մեջ: Կա’մ տեղի եմ տալու և թողնելու-գնալու եմ, կա’մ էլ մարտահրավեր եմ նետելու: Մարտահրավեր նետելը համարում եմ հասարակական պատասխանատվություն: Դա դիտում եմ որպես պարտականություն: Այս հասարակության հանդեպ դույզն-ինչ սեր տածող մարդը տեղի չի տա. կանի այն, ինչ ես եմ անում:

Հարց – Ի՞նչ կանեք, եթե քանդեն:

Պատասխան – Այդ շինություններն իմ երեխաներն են: Յուրաքանչյուրի մեջ կա անսահման աշխատանք, ստեղծագործություն, անկեղծություն և անձնազոհություն, հասարակությանը նվիրված գեղեցկություն: Եթե Դուք լինեիք, ի՞նչ կանեիք այն դեպքում, երբ բացառապես անգրագիտությունից ու նախանձից դրդված մեկը գար ու Ձեր 16 երեխաներին բուլդոզերով սպաներ: Ես կանեմ այն, ինչ պետք է. կարող եք չկասկածել:

Աղբյուրը` մասնավոր

Հարցազրույցը վարեց Սաիդ Չեթինօղլուն

15.08.2010