Տրապիզոնի հանդեպ՝ ուշադի’ր. դարձյալ շրջանառվում են ատելության արտահայտությունները և թշնամություն սերմանող մեխանիզմները

Արդեն բավականին ժամանակ է, ինչ Տրապիզոնում գործում են Էրգենեքոն կառույցի ճյուղավորումները: Դրան նպաստում են նաև որոշ ԶԼՄ-ներ և համացանցային լրատվամիջոցներ: Պատճառն էլ օգոստոսի 15-ին Մաչքայի Սյումելա վանքում միանվագ պատարագի թույլտվությունն է: 

Բազմագլուխ Էրգենեքոնի` դրսում մնացած օջախները մտադիր են մինչև սեպտեմբերի 12-ի հանրաքվեն օգտագործել իրենց բոլոր լծակները: Դրանց մեջ, անշուշտ, անպայմանորեն լինելու է նաև թշնամությունը` քրդերի նկատմամբ:

Հանրահայտ «Յենի չաղ» օրաթերթը, որի առաջին էջում տպագրվել է «Պատարագի ամսաթիվը, որը նման է վրեժի» վերնագրով մի հոդված, հետևյալն է գրում վերոհիշյալ հրապարակման մեջ. «Շատ ուշագրավ է նաև այն օրվա ամսաթիվը, երբ պատարագ է մատուցվելու Սյումելա վանքում: 1461 թ. օգոստոսի 15-ը Տրապիզոնի նվաճման տարեթիվն է (անկախ այն բանից, թե ինչպես են հաջողացնում Հիջրիի տոմարով հաշվել տարբերությունը): Այլ կերպ ասած` օգոստոսի 15-ը այն օրն է, երբ հունական Պոնտոսը անցավ պատմության գիրկը… Պատարագի համար հենց այդ ամսաթիվն ընտրածները, իսկ և իսկ, փորձում են հայտարարել Բյուզանդիայի վերակենդանացման մասին»: (!!!)

Բացի այդ՝ դավադրության տեսաբանների կողմից ստեղծվում է նաև ցեղապաշտական քարոզչության քրդական գործոնը. «Շատ առանձնահատուկ օր` պատարագի համար», «Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը որպես Սյումելա վանքում կրոնական արարողության անցկացման օր է սահմանել օգոստոսի 15-ը: Ուշադրություն գրավեց այն հանգամանքը, որ խնամքով ընտրված այս ամսաթիվը համընկնում է հույների կողմից Տրապիզոնի կորստյան և ՊԿԿ-ի արձակած առաջին կրակոցների հետ»: (!!!) Օրաթերթը «Դավաճանների, այսպես կոչված, վերածնման տոնը» ենթավերնագրի տակ գրում է հետևյալը. «Եվ դարձյալ օգոստոսի 15-ը, 1984 թ. սկսած, հիշվում է որպես ՊԿԿ-ի ստոր գործողությունների իրականացման օր: Սիիրթի (Սղերդի) Էրուհ և Հաքքարիի Շեմդինլի գավառների վրա հարձակված ՊԿԿ-ի անդամները հարձակումներ էին գործել ոստիկանատների և զինվորական շենքերի վրա: Զոհվել էր մեկ զինվոր: Երկու գավառներն էլ որոշ ժամանակ իրենց հսկողության տակ պահած սույն կազմակերպության մարտիկները, գավառի հրապարակից և մզկիթի մինարեից որոշ ժամանակ քարոզչություն անելով, ավելի ուշ վերադարձել էին Հյուսիսային Իրաք»:

Թեև մենք ծիծաղում ենք վերոնշյալ մեկնաբանությունների վրա, սակայն կան այնպիսի ընթերցողներ, ովքեր կացիններն են սրում:

Եթե «Յենի չաղ» օրաթերթն է գործի անցել, բա (ազգային-սոցիալիստ) Բանվորական կուսակցությունն իր տեղը հանգիտս կնստի՞: Ոնց էլ լինի՝ Վարչական դատարանն իր ձեռքի տակ է գտնվում: Ինչպես որ դա արվեց 2005 թ. օսմանյան հայերին նվիրված գիտաժողովին արգելք հանդիսանալու համար, Բանվորական կուսակցության` Տրապիզոնի նահանգային ղեկավարն անմիջապես Տրապիզոնի վարչական դատարանում դատական գործ է հարուցում` Մշակույթի նախարարության տված թույլտվությունը չեղյալ անելու համար:

Անցած տարի՝ օգոստոսի 15-ին, Սյումելայում նախատեսվող պատարագին արգելք լինել ձգտող Տրապիզոնի նահանգապետի պաշտոնից զրկված Հատուկ վարչության պետ Հասան Քանբերը նույնպես վերջերս Հանրապետական դատախազությունում հանդես եկավ դատական հայցով` պատարագը թույլ տված Տրապիզոնի նահանգապետ Ռեջեփ Քըզըլջըքի, Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարար Էրթուղրուլ Գյունայի և Թանգարանների գլխավոր տնօրենի տեղակալ Մուրադ Սյուսլյուի դեմ:

Մաչքայում Տրապիզոնի նվաճումը նշելու համար հանրահավաք են նախաձեռնում: Իսկ Հանրապետաժողովրդական կուսակցության անդամ Մաչքայի քաղաքապետը, որն այս դեպքը գնահատում է զբոսաշրջությունից ստացված եկամտի տեսանկյունից միայն, հայտնում է, թե հանրահավաքին արգելք լինելու համար հանդիպումներ է ունեցել քաղաքական կուսակցությունների և, այսպես կոչված, «քաղաքացիական-հասարակական կազմակերպությունների» հետ: Տրապիզոնի նահանգապետը հետևյալն է ասում. «Հարևան քաղաքների հյուրանոցներն անգամ լիքն են: Պատարագը կանեն-կհեռանան: Լուրջ չափով գումար կմնա»:
Իսկ Թուրքիայի Ճանապարհորդական գործակալությունների միության (TURSAB) Սևծովյան շրջանի շրջանային գործադիր խորհրդի գլխավոր քարտուղար Գյոքհան Ուստան ինձ ստիպեց լրիվ հանձնվել. «Այն, որ Սյումելա վանքում նախատեսվող պատարագի ամսաթիվ է նշանակվել զբոսաշրջության համար մեռած սեզոնին, ավելի մեծ նպաստ կունենա Տրապիզոնի տնտեսության մեջ»:

Ինչևէ, Մշակույթի և զբոսաշրջության նախարար Գյունայը այլ հարթության վրա մեկնաբանեց այս դեպքը. «Սյումելան միևնույն ժամանակ թանգարան-հուշարձան է մեզ համար, բայց տվյալ հավատքը դավանողները մեզ համար որպես թանգարան-հուշարձան ընդունելի  Սյումելայի առնչությամբ ասում են. «Ուզում ենք երկու ժամ մեկ այլ լեզվով աղոթել այստեղ»: Մի՞թե մարդու և հավատքի հանդեպ հարգանք ունեցող և ազատամիտ որևէ հասարակություն ու պետություն կարող է անհաղորդ մնալ այս պահանջի նկատմամբ»:

Ու՞մ մոտ եք մարդու և հավատքի հանդեպ հարգանքի և ազատամիտ հասարակության ու պետության մասին խոսում:

Իսկ մեջլիսի լրատվական կայքը հետևյալ կերպ է վերաբերվում այս խնդրին. «Տրիլիոններ ծախսելով` եկեղեցիներ վերանորոգած Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը (միակ կուսակցություն Հանրապետաժողովրդականի պես պետք է եկեղեցիները հօդս ցնդեցներ) հրաման տվեց նաև, որ ապահովվի պատարագի մասնակիցների «անվտանգությունը» (այսինքն` պետք է թույլատրեր Լինչի դատաստան տեսնել): Տրապիզոնի նվաճման ամսաթիվը որպես Սյումելա եկեղեցու առաջին պատարագի օր ընտրած հույների այդ ցանկությունն էլ չմերժվեց Արդարություն և զարգացում կուսակցության իշխանության կողմից (վա~յ, էս ի~նչ դավաճան են): Արդարություն և զրգացում կուսակցությունը ներկայացնող կառավարության կողմից ուղիղ 3 տրիլիոն լիրա գումարով վերականգնված Աղթամարի եկեղեցին էլ հայերի առաջին արարողության համար բացվելու է սեպտեմբերի 19-ին» (հե~յ վախ, Թուրքիան կործանվելու է): «Հային և հույնին պահպանելու»…  (բա իհա´րկե, հայն ու հույնը կոտորվելու համար են, առնվազն` Լինչի դատաստանի ենթարկվելու): Նույն կայքէջը չի կարողանում չանդրադառնալ Աղթամարին. «Վանում գտնվող Աղթամար եկեղեցում նախատեսվող պատարագից առաջ հրահանգներ տեղացին ոստիկանների և ժանդարմների գլխին: Քրիստոնեությանն ուղղված իր ծառայությունների մեջ սահման չճանաչող Արդարություն և զարգացում կուսակցության կառավարությունը (ես էլ, արդեն իսկ, նրանց կողմից կասկածվում եմ որպես քրիստոնյա´) անվտանգության ուժերին ազդանշան տվեց` Տրապիզոնի Սյումելա վանքում և Վանի Աղթամար եկեղեցում սպասվող պատարագների կապակցությամբ» (վա~խ, վա~խ, գործը մի քիչ բարդանալու է):

Ա´յ մարդ, գթասրտություն ունեցիր, ա´յ մարդ, մի փոքր հարգանք ցուցաբերիր, ա´յ մարդ, մի քիչ մարդկայնություն ունեցիր:

 Խնդրո առարկա օգոստոսի 15-ը «Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի ծննդյան» օրն է, որը նշվում է արդեն մոտ 2 հազար տարի:

Այս ի~նչ անարդարություն է, ի~նչ անգթություն, ի~նչ անմարդկայնություն…

Մեքքայում որևէ տուրիստական գործակալ ինչպիսի՞ հակազդեցություն կգտներ արդյոք, եթե ասեր. «Եկեք Միրաչ-քանդիլի-ն (ըստ Ղուրանի` այն գիշերը, երբ Մուհամմեդը ֆիզիկապես երկրից հառնեց երկինք) մեռած սեզոնի մեջ ընդգրկենք. ավելի շատ այցելու կունենանք»:

Ռագըփ Զարաքօլու

evrensel.net

03.08.2010