ԾԱՂԿՈՏՆ, Ծաղկեոտն, Ծաղկոոտն, Ծաղկուտն. գավառ Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգում, Արածանիի վերին ավազանում, Ծաղկանց լեռների լանջերին: Հյուսիս-արևմուտքից սահմանակից էր Այրարատի Բագրևանդ, հյուսիս-արևելքից` Կոգովիտ, հարավ-արևելքից` Վասպուրականի Գառնի, հարավ-արևմուտքից` Տուրուբերանի Աղիովիտ գավառներին: Գավառի հյուսիսով ձգվում են Դիադինի, իսկ հարավով` Ծաղկանց լեռները:

Ուրարտական շրջանում (մ.թ.ա. IX-VI դդ.) Ծաղկոտնը ենթադրաբար կոչվել է Լուշա, որից առաջացել է գավառի իշխանական տան «Ալուզ» անունը: Արտաշեսյանների և Արշակունիների օրոք (մ.թ.ա. 189-մ.թ. 428թթ.) Ծաղկոտնը բազմիցս ասպատակել են պարսից և հռոմեական նվաճողները, 368-369թթ. Պարսից Շապուհ II արքան ավերել է Զարեհավան քաղաքը և գերեվարել 5 հազար հայ ընտանիք: Նախապես պատկանել է Գնունիների նախարարական տանը, ապա` Արշակունի թագավորներին:

Հայաստանի առաջին բաժանմամբ (387թ.) անցել է Պարսկաստանին, 591թ.` Բյուզանդիային: VIIդ. Ծաղկոտնը զավթել են արաբները: Xդ. 2-րդ կեսին միավորվել է Բագրատունիների թագավորությանը: IXդ. կեսին այն զավթել են սելջուկյան թուրքերը, սակայն հայ-վրացական միացյալ ուժերը ամիրսպալասար Զաքարե Բ Մեծի գլխավորությամբ XIIIդ. սկզբին ազատագրել են Ծաղկոտնը, որը մտել է Զաքարյանների իշխանապետության մեջ:

1236-37թթ. Ծաղկոտնը զավթել են մոնղոլները, 1387թ. Լենկթեմուրի հրոսակները, XVդ.՝ կարակոյունլու, ակկոյունլու թուրքմենական ցեղերը, XVIդ. օսմանյան թուրքերը: Ռուսական զորքերը 1828թ, 1877թ, 1916թ. գրավել են Ծաղկոտնի տարածքը, սակայն այն դարձյալ մնացել է թուրքական տիրապետության տակ:

Ծաղկոտնը եղել է Հայաստանի հնագույն մշակութային կենտրոններից: Այնտեղ մեծ շուքով կազմակերպվել են Նավասարդի տոնախմբությունները:

Գավառի նշանավոր բնակավայրերից էին Զարեհավանը, Շահապիվանը, Անգղը:

Ծաղկոտնի (մտցված էր Էրզրումի նահանգի Բայազետ գավառի մեջ) հայերը բռնությամբ տեղահանվել են 1915թ. Մեծ եղեռնի ժամանակ, մեծ մասը զոհվել է գաղթի ճանապարհին, փրկվածներն ապաստանել են տարբեր երկրներում:

Այժմ Ծաղկոտնի տարածքը մտնում է Թուրքիայի Աղրի իլի մեջ:

Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 2, Երևան, 1995: