Kale Mahallesi, Muş’un en eski yerleşim yeri. Bu yönüyle de Muş’un kadim kent yaşamına dair ayakta kalan tek mekân olma özelliğine de sahip. İşte bu mahalle, uzun zamandır Türkiye’nin gündemine oturan kentsel dönüşüm furyasından nasibini aldı.
Geçtiğimiz yıl TOKİ projeleri kabul edilmesiyle birlikte yıkımlar başladı. Gazetemizin konuyu gündeme getirmesinin ardından Kültür Bakanlığı harekete geçerek tescil çalışması yaptı. Yıkımların arasında yapılan inceleme sonucunda bir kilise ve bir ev tescillendi.
Mahallede bulunan tarihi Surp Asdvadzadzin Kilisesi, tescil işleminin ardından şimdi de koruma altına alınmayı bekliyor. Kilisenin sadece dört duvarı ayakta kalabilmiş durumda. Definecilerin hedefi haline gelen kilise için şimdiye kadar hiçbir koruma tedbiri alınmış değil. Proje arayışı Mart ayındaki yerel seçimlerin ardından göreve gelen Muş Belediye Başkanı Feyat Asya, kilisenin durumuna ilişkin olarak Agos’a konuştu. Kilisenin korunması için özel çalışma yapacaklarını belirten Asya, restore edilmesi için proje arayışında olduklarını dile getirdi.
Öte yandan TOKİ’nin mahalleye yapmak istediği konut projesiyle ilgili olarak da Muş İdare Mahkemesi’nden karar çıktı. Mimarlar Odası’nın açtığı davada mahkeme, bölgenin özgünlüğünün ve dokusunun korunması için 8 kat olarak belirtilen imar izinlerinin 6 kata çekilmesine karar verdi. TOKİ, bir evin tescillenmesi ve imar izinlerinin düşürülmesinin ardından projesini revize etmek zorunda kalacak. Muş, 1915 öncesinde 299 kilise, 94 manastır, 53 hac yeri ve 5.669 öğrencili 135 okuluyla Ermeniler için çok önemli merkezlerden bîriydi. Muş merkezde bulunan ve koruma bekleyen Surp Asdvadzadzin Kilisesi de merkezin en büyük kilisesiydi. Merkezde bulunan diğer Ermeni Kilisesi ise sonradan camiye çevrildi.
Yazar: Uygar Gültekin
Kaynak: Agos
http://www.arkitera.com/haber/21245
Leave a Reply