Dr. med. Sarkis Adam
Zamanın İran kralı II. Hazgert, Ermenilerin Hristiyanlığı tanımamalarını, ateşe taparak Zerdüşt inancına mensup olmalarını istiyor ve bu isteğinin gerçekleşmesi için emirler yağdırıyor ve ağır baskılar kuruyordu… 35 sene süren savaşta Ermeniler kahramanca direndiler, binlerce kayıplar ve şehitler verdiler ve savaşı kaybettiler, İranlıların zaferine rağmen, İran kralı, Ermenilerin bu kahramanca direnmelerinden etkilenerek askerlerini geri çekti ve böylece Ermeniler, iç yönetim özgürlüklerini koruyarak, Hristiyan dinine sadık kalmayı başarmış oldular… Ermeni halkı 485 yılından beri ”Karnaval”dan önce büyük coşku ve gururla dini ayinlerle ve sivil törenlerle bu tarihi olayı ”Vartanants Yortusu” adıyla kutlamaktadır, bu yortu bu sene 27 Şubat 2014 tarihine denk gelmektedir.
***
301 yılında Ermeniler, Hristiyanlığı resmi devlet dini olarak kabul ettiklerinde, güney komşuları İranlılar ateşe taparlardı, Zerdüşt inancına mensup idiler. Zamanın İran kralı II. Hazgert, Ermenilerin Hristiyanlığı tanımamalarını, ateşe taparak Zerdüşt inancına mensup olmalarını istiyor ve bu isteğinin gerçekleşmesi için emirler yağdırıyor ve ağır baskılar kuruyordu. Ermeniler kralın isteklerini şiddetle red ederek geri çevirdiler ve emirlerine uymadılar. Ermeniler kesin bir kararlıkla ve güçlü bir iradeyle Hristiyanlık dinine sadık kalmaya ve ülkelerini korumaya ve bu uğurda savaşmaya karar kıldılar.
26 Mayıs 451 tarihinde Doğu Anadolu’nun (Batı Ermenistan’ın-‘Akunq’ web sayfası yöneticileri) Avarayr denilen yaylasında Ermeniler ve İranlılar arasında başlayan savaş tam 35 yıl sürdü. Ermeni Ordusun başkomutanı, Manigonyan hanedanından general Vartan Mamigonyan’dı. 60 bin kişilik Ermeni ordusu, 300 000 kişilik güçlü İran Ordusuna karşı savaşmak zorunda idi.
Ermeniler, başkomutan Vartan Mamigonyan’ın anısına atfen bu savaşı ”Vartanants Savaşı” ismi ile anarlar. Savaş esnasında kahramanca savaşan General Vartan Mamigonyan ve 1055 yakın koruma askerleri şehit olduktan sonra, ordunun başına Vartan Mamigonyan’ın kardeşinin oğlu Vahan Mamigonyan geçti, bu savaşa ordu mensuplarından ve askerlerden başka, din adamları, rahipler, aydınlar, akademisyenler ve bilim adamları asker olarak katılmışlardı, bunlardan biri de, cesareti ve kahramlığıyla dikkatleri çeken Peder Aziz Ğevont’tur. Aziz peder Ghevont savaşırken kiliseinin ekibiyle birlikte şehit olmuştur. 35 sene süren savaşta Ermeniler kahramanca direndiler, binlerce kayıplar ve şehitler verdiler ve savaşı kayb ettiler, İranlıların zaferine rağmen, İran kralı, Ermenilerin bu kahramnca direnmelerinden etkilenerek askerlerini geri çekti ve böylece Ermeniler, iç yönetim özgürlüklerini koruyarak, Hristiyan dinine sadık kalmayı başarmış oldular.
Vartanants Savaşı Ermeni kurtuluş mücadelesi tarihinde altın harflerle yazılmış sayfalardan biridir, Ermeniler için o zamanlar Hristiyanlığı korumak ölüm-kalım savaşı gibiydi, doğudan İranlıların ağır baskıları varken, batıdan da Bizanslıların baskısı vardı, ülke ikiye bölünmüş gibiydi. O dönemde Hristiyanlık, Ermeniler için sadece ibadet değil, aynı zamanda yaşam tarzı, adalet, kurtuluş, siyaset, medeniyet, kültür ve ilke olmuştu. Ermeniler için Milletperverlik, Vatanseverlik, Kültür, Okul ve Din, birbirinden ayrılamaz bir bütün oluturmuşlardı, dini kaybetmek, etnik ve milli kimliği kaybetmek anlamına geliyordu.
Halklar ve topluluklar var oluşlarını, var oluş mücadelelerini sürdürebildikleri sürece yaşarlar, mücadele vermeden başarı ve zaferin yolunu açmak mümkün değildir.
Her ne kadar Ermeniler Avarayr yaylasında askeri yönden büyük bir yenilgeye uğradılarsa da, Vartanants savaşı, Ermeni tarihinde dönüm noktalarından biridir ve özel bir anlamla ”Manevi Bir Zafer” olarak önemli bir yeri vardır.
Bu savaşla Ermeninin kimlik bilinci ve olgunluğu güçlenirken savaş esnasında gösterilen kahramanca direniş ve güçlü irade, vatanseverlik, cesaret, milli bilinç, fedakarlık yarınlara ve gelecek nesillere esin kaynağı olacak ve aynı zamanda ülkenin kara günlerinde de halkı ayakta tutan güç ve ruh olarak algılanacaktır.
Ermeni halkı 485 yılından beri ‘Karnaval’dan önce büyük çoşku ve gururla dini ayinlerle ve sivil törenlerle bu tarihi olayı ‘Vartanants Yortusu’ adıyla kutlamaktadır, bu yortu bu sene 27 Şubat 2014 tarihine denk gelmektedir.
Bu vesileyle Ğhevont, Ğhoren, Hovsep, Ardak, Vartan, Vahan, Aprahan, Müşeğ, Hımayak, Karekin, Arsen, Mamigon, Samvel, Levon’ların isim günlerini kutlarım.
http://hyetert.blogspot.com/2014/02/vartsanants-savas-ve-vartanants-yortusu.html
Leave a Reply