Dr. med. Sarkis Adam
Ermeni Kilisesi, her sene, “Kutsal Haçın Bulunuşu”, “Kutsal Haçın Kudüs’te Zuhuru”, “Varak Kutsal Haçı” (bu yortu yalnızca Ermeni Kilisesi tarafından kutlanmaktadır, Varak, Van gölü yakınlarında bulunan bir dağın adı). “Kutsal Haçın Özgürlük Yortusu” adları ile, kutsal Haça atfen 4 yortu kutlar. Varak Kutsal Haçı yortusu dışındaki diğer üç yortuyu aynı zamanda, diğer Hıristiyan kiliseleri de kutlamaktadırlar.
Kutsal Haçın özgürleşme yortusu (Khaçveratz), Ermeni kilisesinin temelli veya ana 5 bayramlarından biridir, ve 11-17 Eylül tarihleri arasında Pazar günü kutlanır.
Kutsal Haçın Özgürleşme yortusunun kutlanışın temeli, eski bir geçmişe, tarihsel bir olaya dayanır. 610 yılında Pers (Iran) kralı Hosrof 1., güçlü ordusuyla Kudüs’ü işgal eder, şehri esir alır, mukaddes şehri harabeye çevirir, İran a dönerken beraberindeki binlerce esirlerle birlikte, aynı zamanda, Mukaddes Şehir Kudüs’ün Aziz Diriliş kilisesindeki kutsal Haçı da beraberinde tutsak olarak götürür, 627 tarihinde Bizans İmparatoru Herakliyus, kutsal Haçı tutsaklıktan kurtarıp, tekrar Kudüs’teki yerine geri getirmek amacı ile güçlü bir orduyla İran’a doğru yola çıkar, zamanın tarihçilerinin yazdıklarına göre, imparator Herakliyus Iran seferine çıkan ordusuna, Mjeğ adlı bir Ermeni prensin komuta ettiği bir Ermeni mangasını da katıldığı söylenir. 628 yılında Bizans İmparatoru Heraklıyus, Iran Kralı Hosrof 1.’ı savaşta yenerek, kutsal haçı tutsaklıktan kurtarır ve özgürleştirir, savaş dönüşünde Kutsal Haçı Kudüs’e geri getirerek, eski yerine yerleştir, işte bu tarihsel olay nedeniyle 628 yılından beri, kiliseler tarafından, Kutsal Haç’ın esaretten kurtulup, özgürlüğüne kavuşması, ayinlerle, kilise törenleriyle ve halk tarafında büyük coşkularla kutlanmaktadır.
Kutsal Haç, Hıristiyan için bir baş tacıdır, insanlık sevgisi adına, dünyamıza inen, işkence görüp çarmıha gerilen İsa Mesih’in yaşamını ifade eder. İsa Mesih’in çarmıha gerilmesinden önceki zamanlarda Haç, ‘Ceza’yı , ‘Cefa’yı , ‘Eziyet’i , ‘İşkence’yi , ‘Şiddet’i ve ‘Ölüm’ü ifade ederdi, İsa Mesih kendini çarmıha gerdirerek Haç’a yeni bir anlam, yeni bir kavram getirdi, Haç, Ölüm’e karşın Zafer’in ve Hayat’ın simgesi oldu, ‘Kurtuluşun Yolu’, ‘Derman Kaynağı’, ‘Can veren Güç’ oldu.
Ermeni yaşamında, Ermeni kilisesini diğer temelli yortularında olduğu gibi, Kutsal Haçın Özgürlük Yortusunda da, inanç gezileri yapma bir gelenek ve ananedir. Bu yortuda genellikle, Aziz Haç adını taşıyan kiliselere ve manastırlara doğru inanç gezileri yapılır. Bazı Ermeni yerleşim bölgelerinde geleneksel olarak, çiçeklerden Haçlar yapılır, Haçlar fesleğen çiçekleri, ve elişi nakışlarla süslenir, bu nedenle bazı yerlerde fesleğen çiçeğine, ‘Haç Çiçeği’de denir.
Ermeni yaşamın alışkanlıklarına göre, Khaçveratz yortusunun geleneksel ve ananevi yemeği, ‘Oğlak eti’ ve ‘Bulgur Pilavı’ olduğu söylenir. Bazı Ermeniler, bu yortuyu aynı zamanda Sonbaharın Başlangıcı olarak algılarlar.
Bu yortuda aynı zamanda, Haçik, Haçadur, Haçeres, Haçer, Haço, Haça ,Rehan, adını taşıyanlar, isim günlerini kutlarlar.
http://hyetert.blogspot.com/2013/09/khacveratz-kutsal-hacn-ozgurluk-yortusu.html
Leave a Reply