Kayseri Ermeni evinde (Kaynak: Chantre, Le Tour du Monde, 1896)
XIX. yüzyıl sonu – XX. yüzyıl başlarında Kayseri’deki Ermeni Eczacılar.
Cumhuriyet öncesinde Kayseri (Gesaria), Rum ve Ermeni nüfus yoğunluğu bakımından Küçük Asya şehirleri arasında önde gelen illerden birisi olmuştur. Kayseri, Ankara’ya bağlı bir sancak olmasına rağmen, XIX. yy’da Osmanlı idaresinde Hıristiyanlar, bilh
assa Ermeniler yerel yönetimde önemli görevler almışlardır. 1897’de Hamanuyan Agop Efendi ile 1899 yılında Aleksiyan Servet Efendi Kayseri Sancağı Mutasarrıf muavinliğine tayin edilmişlerdir. Garabet Tamyan, II Meşrutiyet döneminde Meclis-i Mebusan’da mebus olarak görev almışlardır.
XIX. yy’da Kayseri’deki sağlık hizmetlerinde Hristiyanlar da yer almış olup Kayseri doğumlu pek çok Rum ve özellikle de Ermeni hekim, eczacı yetişmiştir. Türk ve Müslüman eczacılar ise Askeri Tıbbiye Mektebinden 1840 yılından itibaren, Sivil Tıbbiye Mektebinden ise 1870 yılından sonra mezun olarak ordu ve devlet hastanelerinde görev almışlardır. Hristiyanlara ise özel eczane açmaktan başka bir seçenek kalmıyordu.
Kayseri’de Ermeni eczacılardan birkaçı :
Hayk Artinyan : 1888’de Evrek, Çomahlıköy’de doğmuştur. Mezun olduktan sonra önce Talas Amerikan, adından da 1905’te Beyrut Amerikan Hastaneleri’nde çalışmış, buradan eczacılık diploması almıştır. 1923’te Beyrut’ta ölmüştür.
Misak Balyan : Kayseri-Everek’te eczacılık yapmıştır.
Agop Berberyan : 1872 yılında Kayseri’de doğmuş, Istanbul’da mezun omuştur. Kayseri’de bir süre eczacılık yapan Berberyan 1916’da Şam’de ölmüştür. (Annuaire Oriental du Commerce de l’Industrie, de l’Administration et de la Magistrature 1893-94 ve Annuaire Oriental, Editin 1914’te de ismi kayıtlıdır.)
Karnig Cırcıryan : 1862 yılında Kayseri’de doğmuş, 1885-90 yıları arasında Istanbul’da eğitim görmûş, sonrasında ise Kayseri’de eczane işletmiştir. (Annuaire Oriental du Commerce de l’Industrie, de l’Administration et de la Magistrature 1893-94 ve Annuaire Oriental, Editin 1914’te de ismi kayıtlıdır.)
Hırant Donigyan : 1884’te Gemerek’te doğmuş ve 1909 yılında Eczacı Mektebi’nden mezun olmuştur ; 1910’da ise Amerikan Misyon Hastanesi’nde, 1912-14 yılları arasında ise Beyrut’ta çalışmıştır. I. Dünya Savaşı’nda Filistin’de görev almış, savaş sonrası Mersin ve Mısır’da çalışmıştır. 1937’de Mısır’da ölmüştür.
Agop Kalpakçıyan : 1884’te Ka yseri’de doğmuş, 1910’da mezun olduktan sonra doğduğu şehirde eczane açmış ve ardından da Beyrut’a gitmiştir. (Annuaire Oriental, Edition 1914’te ismi kayıtlıdır.)
Hayk Artin Kelartinyan : 1911’de Kayseri-Talas’ta eczane işletmiştir.
Istepan Çorluyan : Beyrut-Şam eczacı ekolünden mezun olmuş, Kayseri-Börekçiler Çarşısı’nda eczane açmıştır. Daha sonra bu eczaneye Talaslı Mehmet Efendi geçmiştir (!).
Kevork Şekerciyan : Eczanesi Şekerciler Çarşısı’nda olup eczacı kalfası Bekir Kantarcı buradan yetişmiştir.
Kaynak : Kayseri Eczacılık Tarihi.
http://aykiridogrular.com/haber-818-XX-yuzyil-baslarinda-Kayserideki-Ermeni-Eczacilar.html
Leave a Reply