HÜSEYİN ÖZKAYA
Genelkurmay’ın Meclis’e gönderdiği Dersim Katliamı belgelerinden, bölgeden sürgün edilen Ermeniler ile nüfuz sahibi aşiretlerin tek tek fişlendiği ortaya çıktı.
Genelkurmay Başkanlığı’nın 1937- 1938 Dersim Katliamı’nı araştırmak üzere TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan Dersim Alt Komisyonu’na, gönderdiği belgeler arasında bölgedeki aşiretler ile Ermenilerin fişlendiğine ilişkin raporlar da yer aldı. Raporlara göre, sürgün edilenlerin listesindeki Ermeniler fişlenmiş. Sürgün edilenlerin kimler olduğu ve nereye sürüldükleri detaylarıyla yazılmış.
Birçok belgenin altında Atatürk ile İsmet İnönü’nün imzalarının bulunması dikkat çekiyor. Belgelerde, idam edilen Dersim isyanının lideri Seyit Rıza’nın oğlu Bıra İbrahim’in, komutanlara yazdığı mektuplar da bulunuyor. Mektuplarda, Bıra İbrahim’in, 11 Eylül 1937’de teslim olan babasının haksızlığa uğradığını, isyancı olmadığını ve devleti sevdiklerini söylediği görülüyor.
Katliamcı pilota koruma
Atatürk’ün manevi kızı olan ve Dersim Katliamı’na savaş pilotu olarak katılan Sabiha Gökçen ile ilgili belgelerde ise, Gökçen’den “Atatürk’ün çok koruyup, kolladığı birisi” olarak bahsediliyor. Gökçen için yazılan mektuplarda, “Onun rahatlığı bizim için her şeyden daha önemlidir” deniyor.
Belgeler arasında, bölgedeki Ermeni vatandaşlar için hazırlanmış bir çok rapor da yer alıyor. Ermenilerin hangi köylerde ikamet ettikleri tek tek tesbit edilerek raporlara detaylı bir şekilde yazılmış. Belgeler arasında yer alan Dersim’den sürgün edilen 14 bin 410 kişinin bilgilerinin yer aldığı listedeki Ermenilerin “konuştuğu dil” kısmının karşısına, “Ermenice” değil, “Kürtçe” yazılması dikkat çekiyor. Ayrıntılı listede, sürgün edilenlerin kişisel bilgilerinin yanısıra, bu kişilerin nerelerden hangi yerlere sürgün edildikleri de yazılıyor.
Aşiretlere sıkı gözetim
Belgelerde, aşiretler için de detaylı raporların hazırlandığı görülüyor. Asıl problem olarak 6- 7 aşiretin görüldüğü belirtilen bu raporlarda, aşiretlerin nüfusları, birbirleriyle olan ilişkileri, hangi aşiretin hangi dili konuştuğu, aşiret yapıları, aşiretlerin coğrafi sınırları, aşiretlerin nerelerde ne kadar etkin olduğu ve bu etkinliğin nerelere kadar uzandığı, aşiretlerin kaç silahlı adama sahip olduğu şeklinde ayrıntılı krokiler çıkarıldığı görülüyor.
http://www.taraf.com.tr/haber/katliamdan-once-fislemisler.htm
Leave a Reply