‘Tıbrats tas’ ve muganni heyeti
Kilise ve okul irşadının öneminin idrakinde olan adalı Ermeniler, ailelerinin ruhani hayatı ve çocuklarının eğitiminin vazgeçilmezliğini kendilerine dert edinirler. Onlar bir kilise ve okulları olsun ister ve bu doğrultuda 1850’lerde Balatlı Patrik Hagopos Serovpyan’a başvururlar. Beri yandan aynı Ermeniler, çocuklarını eğitmek için kardeş Samatya semtinden genç bir öğretmeni, Muhterem Antreas Varjabed Çizmeciyan’ı hayli uzakta kalan Ermeni Adası’na davet ederler. Çizmeciyan, kilise ve okuldan mahrum köyde, günümüzdeki Çınarlı Köşk Yokuşu’nun eteğine yer alan yüzyıllık akkavakların doğal gölgesinde öğretmenlik yapar. Bu bizatihi, Muhterem Çizmeciyan’ın çabalarıyla 19. Yüzyılın ortalarında, Ermeni Adası’nda zaten bir ‘Tıbrats Tas’ oluşturulduğu anlamına geliyor.
Birinci Dünya Harbi ve onu izleyen mütareke günlerinde de Kınalıada’daki, temel direklerini papaz Vahan Khovyan ve muganni heyeti azalarının oluşturduğu ruhani hayat eskisi gibi varlığını sürdürür. Papaz Vahan, 10 Eylül 1914 tarihli mektubunda muganni heyetinin durumuna değinerek Patriklik makamına bilgi verir. Heyet üyelerinden kimileri işleri nedeniyle her sabah kiliseye gelemeseler de her Pazar ve yortu günlerinde aksamaksızın ayin yapılmaktadır.
Kaynak: Krikor Damadyan ve Vağarşak Seropyan’ın derlediği 2007 tarihli Nersesyan Korosu adlı kitabın ‘Teganni Heyeti’ adlı bölümünden.
17. yüzyılda Ermeni adasıydı
Lehistanlı Tıbir Simeon, 17. yüzyıl başlarında yazdığı seyahatnamesinde bugünkü adı Yassıada olan Nerses Adası’ndan söz ettikten sonra Kınalıada’ya gönderme yaparak, “Diğer adada da Ermeniler vardı” der.
Kaynak: Simeon Tıbri Lehatsvo Uğerkutyun (Lehistanlı Tıbir Simeon’un Seyahatnamesi), Simeon, Tarihte Ermeniler 1608-1619, Çiviyazıları Yay., İst. 1999.
“Agos”, Sayı: 797
Leave a Reply