ABD‘deki Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu yetkilileri, ABD Kongresi ile ilgili haber ve yorumlar sunan günlük The Hill gazetesinde Türkiye‘deki dini özgürlüklerin sınırlandırılmasını eleştiren yazı yayınladı.
ABD‘deki Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu yetkilileri, ABD Kongresi ile ilgili haber ve yorumlar sunan günlük The Hill gazetesinde Türkiye‘deki dini özgürlüklerin sınırlandırılmasını eleştiren yazı yayınladı. Başkan Yardımcısı Elizabeth Prodromou ve Komisyon üyesi Nina Shea tarafından kaleme alınan yorumda Türkiye‘de asker-sivil ilişkilerinde mesafe alındığı ancak, temel hakların korunması alanında köklü anayasal reformun gerekli olduğu savunuldu.
Amerika’nın Sesi Radyosu, bağımsız, partiler üstü, federal bir oluşum olan ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu üyeleri, Başkan’a, Dışişleri Bakanı’na ve Kongre’ye uluslararası dini özgürlükler konusunda bilgi vermek ve önerilerde bulunmakla yükümlü olduğunu hatırlattı. Prodromou ile Shea’nın imzalarını taşıyan yazıda Türkiye‘de üst düzey komuta kademesinin istifası ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan‘ın askerleri sivillerin kontrolü altına alacağı yönündeki haberlerin ülke için yeni bir dönemin başlangıcı olabileceği öne sürüldü. Yazıda temel hakların korunması ve bir tür baskı yerine başka bir tür baskının başlamasını önlemek için kapsamlı anayasal değişiklik gerektiği ifade edilirken, “Amerika, Türkiye‘yi bu gecikmiş değişikliği yapmaya çağırmalıdır. Özellikle azınlıkların hakları dahil olmak üzere dini özgürlükler konusunda” denildi.
The Hill gazetesindeki yazıda, Türkiye‘de Sünni Müslüman çoğunluğu engelleyici sınırlamalar olduğu gibi Rum, Ermeni, Süryani, Protestan, Yahudi ve Aleviler’e ayrımcılık yapıldığı ileri sürüldü. Türkiye‘de dini özgürlüklerin ihlali veya bu özgürlüklerin ihlal edilmesine göz yuman laik sistemin anayasal olarak silahlı kuvvetler tarafından muhafaza edildiği iddia edilen yorumda Başbakan Erdoğan ve AK Parti‘nin sivil yönetimi güçlendirme yönündeki adımlarının dini özgürlükler dahil uluslararası insan hakları normlarına saygı gösterilmesine olumlu etkisi olduğu belirtildi.
Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu Başkan Yardımcısı Elizabeth Prodromou ve Komisyon üyesi Nina Shea, AK Parti hükümetinin kamusal alanda Sünniler açısından dini ifade özgürlüğünü genişlettiğini ve Türkiye‘de Sünni İslam’ın konumunun güçlendiğini yazarken Türkiye‘nin dini azınlıklarla ilgili tutumunun “hayal kırıklığı yarattığını” yazdı. Yazıda, hükümetin bazı alanlarda ilerleme kaydetmesine rağmen anayasal reform sürecinde dini özgürlükler konusuna fazla değinilmemesinin kaygı uyandırdığı kaydedildi. Amerika’nın Sesi Radyosu, yazıda, büyük olasılıkla Ermeni soykırımına atıfta bulunulduğunu aktarırken, “Yazıda, Türkiye tarihinde Hıristiyanlar’a karşı atılan adımların korkunç bilançosunun bilindiği ileri sürülüyor ve bununla birlikte, yakın zamanda aşırı milliyetçilerin işlediği cinayetlere; Başbakan Tayyip Erdoğan‘ın İsrail karşıtı söylemlerinin yaygınlaştırdığı Yahudi düşmanlığına dikkat çekilerek azınlıkların haklarını kısıtlayan yasal düzenlemeler eleştiriliyor” diye devam etti.
Türkiye‘de Hıristiyan sayısının nüfusun yüzde 0, 15’ine gerilediğine dikkat çeken Prodromou ve Shea, dini azınlıklara uygulanan baskıya örnek olarak eğitim; mal-mülk konusunda ise Heybeliada ruhban okulunun açılmasının engellenmesi; Fener Rum Patiği’nin ekümenik statüsünün tanınmaması ve Ermeni Partiği’nin seçimine müdahale edilmesini örnek gösterdi. Aleviler’e uygulanan kısıtlamalar olduğunu belirten ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu yetkililerin yazısı şöyle devam etti:
“Amerika, Erdoğan’ı, 1982 yılında askerler tarafından hazırlanan anayasayı, Türkiye‘nin de kabul ettiği Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nde yer alan dini özgürlükler ve diğer insan hakları uygulamaları doğrultusunda yeniden düzenlemeye çağırmalıdır. Sivillerin kontrolunun güçlenmesiyle Türkiye‘nin önünde tüm vatandaşlarına daha fazla özgürlük tanıması yolunda açık bir fırsat var. Liderlerin anayasal reformu benimsemesinin; parlamenter dokunulmazlığı kaldırmasının; dini çeşitliğinin korunmasının ve tüm vatandaşların dini özgürlüklerinin ilerletilmesinin zamanı gelmiştir. ”
Doğan Haber Ajansı
27.08.2011
Leave a Reply