Sariğamiş, Sarıkamış. Kars bölgesinde, Medsrats Dağları’nın güney eteklerinde, Karots Nehri’nin yukarı kısmında, Yeğeknut’un sağ kıyısında bulunan şehir. Eskiden Yeğeknut (Erm. kamışlık) olarak anıldığından dolayı daha sonraları Türkçe Sarıkamış adlandırıldığı tahmin edilmektedir. Sariğamiş, önceleri birbirine bitişik iki köy olan Yukarı ve Aşağı mahallelerden meydana gelmiştir.
Kilise ve okulları bulunan Sariğamiş Ermenileri tarım, hayvancılık, ticaret ve zanaatlarla uğraşmışlardır.
Rus orduları ve gönüllü birlikleri 1877 yılında Sariğamiş’i ele geçirmişler, 1913 yılında Kars-Sariğamiş demiryolunun inşası tamamlamış ve bu durum Sariğamiş’in gelişmesine katkı sağlamıştır.
Birinci Dünya Savaşı başlangıcında Rus orduları Sariğamiş’te Osmanlı ordusunu hezimete uğratmışlardır.
Rus cephesinin dağılması sonucunda Sariğamiş Ermenileri 1918 Nisanında Kemalist kuvvetlerin katliamları ve soygununa maruz kalmış, halkın büyük kısmı küçük çaptaki Ermeni birlikleriyle birlikte Kars üzerinden Doğu Ermenistan’a çekilmeye muvaffak olmuştur.
1918 Nisanında Kemalistler Kars bölgesinden çekilince 1914 sınırı tekrar tesis edilmiş, fakat 29 Eylül 1920’de Kemalistler Sariğamiş’i tekrar işgal etmişlerdir.
Küçük Ermeni Ansiklopedisi, IV. cilt, Yerevan, 2003.
Leave a Reply