Cemaat vakıflarının, devlet tarafından el konan, kimi zaman kamulaştırılan, kimi zaman da üçüncü şahısların mülkiyetine geçen mallarıyla ilgili sorun, ‘milli güvenlik devleti’nin tabularından biriydi; bu konuda, yıllar yılı, insan haklarına saygılı hiçbir adım atılmadı.
Birkaç yıl önce lağvedilip ‘Azınlık Sorunlarını Değerlendirme Kurulu’ adını aldığı söylenen, kendi gizli, işlevi malum ‘Azınlık Tali Komisyonu’ ve Vakıflar bürokrasisi, gayrimüslim okullarının, din ve hayır kurumlarının kaynaklarını kurutmak için ciddi bir seferberlik içindeydi geçmişte.
Neyse ki, dünyayla birlikte Türkiye de değişiyor ve son yıllarda, Avrupa Birliği’ne adaylık sürecinin de zorlamasıyla, bu kemikleşmiş tutumda bazı gedikler açılabildi. Şubat 2008’de yürürlüğe giren Yeni Vakıflar Yasası, cemaat vakıflarının, gasp edilmiş haklarının hiç değilse bir kısmını geri almasına olanak tanıyordu. Ancak, bu yasanın yeterli olmadığını ve adil bir çözüme hizmet etmediğini, konunun uzmanlarıyla yaptığımız söyleşiler yoluyla defalarca dile getirmiştik.
Bu ayın sonuna doğru, 27 Ağustos’ta, devlet tasarrufuna alınmış kayıtlı taşınmazların iadesi için tanınan başvuru süresi doluyor. Geçmişte el konan mülkler sayıca o kadar çok ki, 18 aylık sürede, değil bunlarla ilgili başvuruda bulunmak, tamamını tespit etmek dahi mümkün olmadı. Ancak, başvuru süresi bitse de hukuki yollar tükenmeyecek. Vakıflarımızı yönetenlerin mahkemelere başvurarak hak arayacakları, meşakkatli bir dönemin eşiğindeyiz.
Bunda çekinmemeli, tedirgin olmamalıyız. Yurttaş olmanın önde gelen şartlarından biri sorumluluklarını yerine getirmekse eğer, bir diğeri de hakkını sonuna kadar aramak… Bizler bu ülkenin yurttaşları olduğumuza göre, hakkımızı özgürce arayabilmemiz, her şeyden önce, Türkiye’nin daha demokratik bir ülke olması anlamına gelecek.
Agos, 07.08.2009,
