Sosyolog İsmail Beşikçi yaşamının 17 yılını cezaevinde geçirdi. Son olarak geçtiğimiz hafta, ‘Çağımızda Hukuk ve Toplum’ dergisine Kürtlerle ilgili yazdığı bir makalede Kandil’i Q harfiyle yazdığı için 15 ay daha hapis cezasına mahkûm edilen Beşikçi, 1965-1971 yılları arasında Erzurum’daki Atatürk Üniversitesi’nde asistanlık yaptığı sırada, aynı bölümde sosyoloji doçenti olan Orhan Türkdoğan tarafından, Marksist propaganda ve bölgecilik yaptığı gerekçesiyle ihbar edildi. 12 Mart 1971 döneminde sıkıyönetim mahkemelerinde yargılanan ve hapse mahkûm edilen Beşikçi, 1974 affıyla cezaevinden çıktıktan sonra bu kez Kürt sorununu anlatan kitapları nedeniyle yargılandı. 12 Eylül askeri darbesinden önce 1979’da tekrar cezaevine girdi ve 1987’de serbest bırakıldı. Bundan sonra açılan davalarla 1999’a kadar tutuklu kaldı. O yıl yapılan yasal düzenleme sonucu tahliye olduğunda, hakkında toplam 100 yıl hapis ve 10 bin lira para cezası bulunan Beşikçi’nin 36 kitabından 32’si yasaklandı. “Agos” gazetesinde yayımlanan soyleşinde İsmail Beşikçi Ermeni soykırımından söz etti.
Siz aynı zamanda 1915 olaylarına ilişkin Ermeni soykırımı tanımını yapan ilk Türk aydınısınız ve yaşananlarda Kürtlerin suç ortaklığını mealan “Kürtlerin iradesi yoktu” ifadeleriyle açıklıyorsunuz. Kürtlerin 1915 ile yüzleşmesi gerekliliği üzerine ne düşünüyorsunuz?
Ermenilere soykırım uygulanmasına İttihat ve Terakki’nin merkezi karar vermiştir. Kürdler tetikçidir. Tetikçilere vaat edilen ödüller ise çok büyüktür. “Komşun Ermeniyi oradan kaçırt. Nasıl kaçırtırsan kaçırt, istersen de öldür. Soruşturma falan olmayacak. Ama, ondan kalan tarlalar, ev, dükkân, öküzler vs. senin olacak. Vaadler büyüktür. Bu, pek çok Kürdün aklını çelebilmiştir. Ama, Türklerin de Kürdlerin de 1915 ile yüzleşmesi gerekir.
Büyük burjuvazinin zenginliğinin kaynağı Ermeni mallarıdır, Rum mallarıdır, Bazı Kürd aşiret reislerinin, şeyhlerinin, toprak ağalarının zenginliğinin kaynağı yine, Ermeni malları, Süryani mallarıdır. Bu, Türkiye iktisat tarihinin yeniden yazılmasını gerektirecek kadar büyüktür.
Agos Sayı:780
Leave a Reply