Haziranda yenilenecek olan TBMM’nin yüzde doksanı erkek, yüzde 92’si bıyıklı. Ortalama yaş elli dört. Gayrımüslimden ise eser yok
Yüzde 92 bıyıklı, yüzde 93 üniversite mezunu, tamamen heteroseksüeliz. Ortalama 54 yaşında, fiziksel olarak neredeyse mükemmel insanlarız. Sormaya hiç gerek yok; pek tabii ki dini bütünüz. Eğer ki Meclis aynası yalan söylemiyorsa; biz Türkiyeliler böyleyiz.
Teoride, meşruiyetini toplumun farklı kesimlerini temsil etmekten alan Meclis, sadece yüzde 10’dan az oy olan partileri dışarıda bırakmıyor. Temmuz 2007 seçimleriyle ortaya çıkan 23. Dönem milletvekilleri tablosu gösteriyor ki, egemen kimlikleri taşımayanlar da zihniyet barajı altında kalıyor.
Türkiye’de, sayıca erkeklerden fazla olan kadınların Meclis’te temsil edilme oranı son seçimlerde her ne kadar ikiye katlanıp rekor kırdıysa da, ancak yüzde 10’a ulaşabildi. Kota sistemiyle Meclis’e dokuz kadın milletvekili sokan BDP hariç tutulduğunda Meclis’teki kadın milletvekili oranı daha da düşük. Vefat edenler ve milletvekilliği düşenlerden sonra bugünkü Meclis’te kadın milletvekili oranı sadece yüzde 8.
Tamamen Müslüman
Cumhuriyet kurulduğunda toplam nüfusun 20’sini oluşturan, bugünse sayıları yaklaşık 100 bin olan Müslüman olmayan vatandaşlarınsa Meclis’te yıllardır temsilcisisi yok. 1923’ten bu yana vekillik yapmış 23 Müslüman olmayan vatandaşın sonuncusu 1994’te Meclis’e giren Musevi cemaatinden Cefi Kamhi. Önümüzdeki seçimlerde vekillik için adı geçen Ermeni vatandaşlar Markar Esayan ve Hayko Bağdat’ın “tamamen Müslüman” Meclis tablosunu değiştirip değiştirmeyeceği merak konusu.
Temsil sisteminin en kör olduğu grup hiç şüphesiz LGBT’ler, yani lezbiyen, gey, biseksüel, travesti ve transseksüel bireyler. Şimdiye kadar Meclis’te “Ben eşcinselim” diyen hiçbir vekil çıkmadı, LGBT örgütü Lambda’dan Fırat Söyle “Yakın gelecek için de maalesef umutlu değilim. Meclis’te ancak Sebahat Tuncel ya da Zafer Üskül gibi LGBT dostu bireyler bulunabiliyor” diyor.
Eğitimde dev aynası
Eğitim açısından ise Türkiye Meclis’e bir dev dev aynasından geçerek yansıyor. 2007’de Meclis’e giren vekillerinin yüzde 93’ü en az yüksekokul mezunu, ancak Türkiye genelinde bu oran sadece yüzde 11. Meclis’te yalnızca iki ilkokul mezunu, iki de ortaokul mezunu bulunuyor. Bu okumuş vekillerin meslekleri de haliyle temsil ettiği kitlenin kompozisyonundan çok faklı. Meclis’te 92 hukukçu, 82 iş insanı, 78 öğretim üyesi var; işçi, esnaf, marangoz yok.
Yaş konusunda da eğitimdekine benzer bir temsiliyet asimetrisi var. Türkiye’de 50 yaş altı nüfus toplamın yüzde 83’ünü oluştururken 2007’de seçilen vekillerinin yaş ortalaması 54. Meclis’teki önemli eksiklerden biri de engelliler. Türkiye’de her dokuz kişiden biri engelli, ancak onları sokakta, işyerinde olduğu gibi Meclis’te de sadece istisnai oranda görebiliyoruz. Lokman Ayva, engellilerin haklarını bir engelli olarak savunan Meclis‘teki tek vekil.
Meclis’te 275 kadın vekil istiyoruz
Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği (KA.DER), seçim takviminin başlamasıyla birlikte “Meclis’te 275 kadın milletvekili istiyoruz” kampanyası başlattı. Dedeman Otel’de düzenlediği basın toplantısında kampanyanın ayrıntılarını anlatan KA.DER Genel Başkanı Çiğdem Aydın, “Biz, eşit temsil, gerçek demokrasi, yeni anayasa ve engelleri aşmak için Mecliste 275 kadın milletvekili görmek istiyoruz” dedi.
Ülke nüfusunun yaklaşık yarısının kadınlardan oluştuğunu hatırlatan Aydın, “Ancak TBMM’de temsil edilmiyoruz. Şu an TBMM’de görev yapan 48 kadın ne kadar canla başla çalışsalar da yüzde 92 oranında temsil edilen erkek vatandaş duvarını aşıp seslerini duyuramıyor, kadınları temsil edemiyorlar” dedi. TBMM’deki kadın temsiliyetini arttırarak, kadın sorularına çare olacak politikalar üretmek istediklerini söyleyen Aydın, kampanyaya birçok yazar ve sanatçı kadının yanısıra işkadınlarının da destek verdiğini belirtti. Aydın, yeni anayasanın, Başbakan’ın deyişiyle ‘Halkın anayasası’nın, kadınsız bir Meclis tarafından yapılmasının kabul edilemeyeceğini ifade etti. Gazeteci Nihal Bengisu Karaca ile Hürriyet Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı’nın da birer konuşma yaptığı basın toplantısına, yazar Ayşe Kulin, gazeteciyazar Ayşe Özgün ile engelli vatandaş Nebahat Alanç da katıldı.
Taraf, 03.03.2011
Leave a Reply