“Ermenistan’ın Arkeolojik Mirası” kitabını sunmaktayız (makale derlemesi olan bu kitabın redaktörü Hakob Simonyan’dır). Batı Ermenileri Sorunları Araştırma Merkezi, bu belgeleri sunan ve kitabın Türkçe’ye tercüme etmek için gereken profesyonel destekte bulunan Ermenistan Kültür Bakanlığı Tarih ve Kültür Mirası Merkezi Müdürü, ünlü arkeolog Hakob Simonyan’a teşekkür etmektedir.
Ermenice ve İngilizce olan bu kitap, 2013 yılında Yerevan’da yayınlanmıştır.
Diran Lokmagözyan tarafından Türkçe’ye kazandırılan kitabı okumak için şu linke tıklayın:
http://akunq.net/tr/
Hakob Simonyan
Ermenistan Platosu, 400.000 km2’nin üzerindeki yüzölçümü ve deniz seviyesinden 1.700m ortalama yüksekliği olan, coğrafi-siyasi bir birimdir. İran ve Küçük Asya (Yun.-Anatolia/Anadolu-çev. notu) platoları arasında yayılmakta, kuzeyden Karadeniz ve Kur Nehri, güneyden ise Mezopotamya Ovası’yla çevrelenmektedir. Günümüz Ermenistan Cumhuriyeti’nin tamamını, Gürcistan ile Azerbaycan’ın Kur Nehri’nin güneyinde kalan bölgelerini, Türkiye’nin doğu, İran’ın ise batı bölgelerini kapsamaktadır. Ünlü Alman bilim adamı H. Abich, Büyük Kafkasya sıradağlarının güneyinde kalan bölgeyi XIX. yüzyılda derinlemesine araştırdıktan sonra, Kur Nehri’nin güneyinde kalan dağlık bölgenin, iklimsel ve coğrafik yapı özellikleri açısından, komşu bölgelerden net bir şekilde ayrıldığı sonucuna varır ve Yunan-Roma coğrafyacılarının örneğinden yola çıkarak, bu dağ adacığını, bölgede yaşayan temel halk olan Ermenilerin adıyla Ermenistan Yüksek Platosu olarak adlandırır. Bu tanımlama genel olarak kabul edilip, kullanıma girer. Daha sonraki dönemde, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1915 yılında gerçekleştirilen soykırım sonucunda Ermeni halkının önemli bir kısmı tarihi anavatanından sürülüp, imha edildiğinde Türkiye, Ermeni isminin herne şekilde olursa olsun anılmasını ortadan kaldırmak için mücadele etmeye başlar. Türkiye’nin baskıları sonucunda, Ermenistan Yüksek Platosu terimine karşılık, suni ve kelime anlamıyla doğunun doğusu anlamına gelen “Doğu Anadolu” terimi kullanılmaya başlanır.
Ermeni Yüksek Platosu, Ermeni halkının anayurdudur. Ermeni boyları, binyıllarca bu bölgede yaşayıp, bir halk olarak şekillenerek devletlerini, antik medeniyetlerini, özgün ve etkileyici kültürlerini oluşturmuşlardır. Ermenistan Yüksek Platosu’nun zengin arkeolojik mirası, 2 milyon yıllık bir dönemi kapsamaktadır. Bu antoloji, tarihi-coğrafi bu bütüncül bölgenin resmini ortaya koyup, Ermenistan’ın, Eski Dünya medeniyetleri bağlamında sahip olduğu önemli rolünü ortaya koymaktadır.
Türkçeye çeviren: Diran Lokmagözyan
Leave a Reply