Avrupa Edebiyatı Türkiye’de projesi için İstanbul‘a gelen Günter Grass, Almanya Büyükelçisi Echart Cuntz, AB Büyükelçisi Marc Pierini ve Goethe Enstitüsü müdürü Claudia Hahn Raabe ve tanınmış yazar Yaşar Kemal’ın katıldığı basın toplantısında Türkiye siyasetine ilişkin çarpıcı sözler söyledi:
ՙ Ben 1945’te 17 yaşındaydım. Nazi ideolojisinin etkisinde kalmıştım. 12 yıl boyunca Nazilerin yaptığı vahşeti kabul etmek istemedim. Bunları yapmış olamayız dedim. Sonra kanıtlar gelmeye başladı, yapılanlara dair fotoğraflar gördüm. Sonra bunları kabul etmeyi öğrenmek zorunda kaldım. Ben ve neslim için kolay olmadı. Ama Almanya’da bu yapıldı. Bunu kabul etmek istemeyenler, ‘saptırıyorsunuz’ dedi ama geçmiş hep geldi bizi buldu. Türkiye’de de geçmişten kalan ağır bir yük var. Türkiye, 1915-1916’da Ermeni toplumuna yapılanlarla ne zaman yüzleşecek? Türkiye’nin de bunlarla yüzleşmesini ve Avrupa toplumuna ait olmasını istiyorum. Tabuların üzerine gitmek lazım. Nerede bir tabu varsa bunun üzerine gitmek lazım. Biz bunu yaptık, Türkiye de yapmalı.
Bir ülkenin tarihten gelen yüküyle yüzleşmesinin ne kadar zor olduğunu biliyorum. Pınar Selek hâlâ mahkemelere çıkmak zorunda. Bir Ermeni gazeteci öldürüldü. Ama o öldüğünde yüzbinlerin yürüdüğünü hatırlıyorum. Türkiye’de bu değişim başlamıştır ve hiçbir diplomatik ve siyasi süreç bunu durduramaz. Bu Türkiye’nin Avrupa Birilği’ne giden yolda atacağı ilk adımdır.
Bugün katıldığım bir üniversitedeki söyleşide de bir öğrenci ‘geçmişi geçmişte bırakalım ve geleceğe bakalım’ düşüncesini dile getirdi. Bunun yersiz olacağını düşünüyorum. Bunları biz Almanya’da da çok duyduk. Ama çok dikkatli olmak lazım. 1970’te Willy Brandt Polonya’ya gitmişti ve binlerce kişinin toplama kampına gönderildiği yerde diz çöktü ve Polonyalılardan özür diledi. Bu Almanya’da pek çoklarının tepkisini çekti ama Polonyalılar çok rahatladı. Böyle bir jestin, Ermeniler’den özür dileminin zamanının geldiğini düşünüyorum.
Dikkat ederseniz ben soykırım kavramını kullanmıyorum. Bence Türkiye bu olayları nasıl adlandıracağına kendi karar vermeli.
www.radikal.com.tr, 15.04.2010, CEM ERCİYES
