Sivas Vilayeti / Rumi Eyaleti / Sebastia / Sebastia Eyaleti / Sevast Vilayeti / Sıvaz Eyaleti / Sivas Vilayeti / Svaz Eyaleti / Svas Vilayeti tarihsel Pokr Hayk’ın (Küçük Hayk /Ermenistan/) kuzeydoğu kısmında bulunan bir bölge. Sivas, daha önce Osmanlı Türkiye’de bulunan Sebastya Paşalığı’nda 19. yüzyılın ilk yarısında kurulmuştur. Doğuda Erzurum, güneydoğuda Harput, kuzeydoğuda Trabzon, batıda Ankara, güneyde ise önce Kilikya, sonra da Kesarya Vilayeti ile sınırdaştı. Merkezi Sebastya şehriydi. Sivas Vilayeti, böylece tarihsel Pokr Hayk’ın Birinci ve İkinci Hayk eyaletlerini ve Kapadokya’nın bazı bölgelerini kapsardı.
Sivas Vilayeti’nin yüzölçümü 83.700 km² idi. 500 binden 965 bine kadar nüfusa sahip olan bu vilayetteki Ermenilerin sayısı (1914 yılından önce) 165 binden 280 bine ulaşırdı, kalanları ise Türk, Rum, Kürt ve Asuriydi. Vilayetin sancaklarının sayısı bazen 3, bazen 4, bazen de 7 olmuştur. Sebastya, Arapkir, Amasya, Canik, Çorum başlıca sancaklarıydı. Bunlar da birçok kaza ve nahiyeye bölünürdü. Bu kazalarda 19. asırın sonu ve 20. asırın başında 4761 kent ve köy bulunurdu. Sebastya (Sivas), Malatya, Amasya, Tevrik (Divriği), Şapin Karahisar vb, vilayetin başlıca şehirleriydi. Sivas, çok sert bir karasal iklim yapısına sahiptir. Güney, güneydoğu bölgeleri ova olurken, kuzey vekuzeydoğu bölgeleri dağlıktır. Bu dağlık bölgelerde geniş ormanlar ve otlaklar olup içmek ve sulamak için epey miktarda su bulunur.
Alis ve Fırat, bölgenin başlıca nehirleridir. Vilayette sayısı büyük maden kaynakları var. Burada bakır, taş kömürü, mermer, alçı taşı, inşaat taşları, tuz ve kum ocakları da bulunur. Küçük göllerinden yemek tuzu üretilirdi.
Büyük ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği (kuzeydoğu ve dağlık bölgelerinde) ve hububat üretimi, vilayetin ekonomisinin esas dallarıydı. Ayrıca üzüm, meyve, sebze, pirinç ve sigara da işletilirdi. 20. asırın başında işletilebilir topraklarının % yaklaşık 92.5’i hububat, 2.18’i sebze, 1.26’sı ise teknik kültürlerin işletmesi için kullanılırdı. Zile, Tokat ve Niksar hububat yetiştirme bölgeleriydi.
Vilayette yaşayan Ermeni ve Rum ahalisinin büyük bir kısmı, ticaret ve zanaatlarla uğraşırdı. Halıcılık, dericilik, boyacılık ve demircilik en yaygın zanaatlar arasında idi. Sivaslı tüccarlar, Trabzon, Harput, Erzurum ve başka ticaret merkezleriyle yoğun temas içindeydi. Eyaletten büyük miktarda hububat, et, dergi ve sigara ihraç edilirdi. 1915-1918 yılları arasında Sivas Vilayeti Ermenilerinin çoğu, Türkler tarafından kitlesel olarak imha edildi veya tehcire tabi tutuldu.
