Bitlis Vilayeti / Bağeş Prensliği / Bağeş Eyaleti / Bağiş Vilayeti / Bitliz Eyaleti / Bitlis Vilayeti Batı Ermenistan’ın bölgelerindendir. Ayrı bir idari birim olarak 16. yüzyılın başında oluştu. Bu tarihte bir hükümetlik olarak oluşmuştu. Hükümetliğe Sasun, Muş, Khizan, Khınus, Khılat ve Artske dahildi. Merkezi Bağeş de denilen Bitlis idi. Bir vilayet olarak 1875 tarihinde oluşmuştur. Bitlis Vilayeti, Van Gölü’nün batı kıyılarından Tavros (Toros) ile Byurakınyan Dağları’na (Bingöl Dağları) ve Dicle Nehri’ne kadar uzanırdı. Büyük kısmıyla Batı Ermenistan’ın tarihsel Ağdznik ve Turuberan eyaletlerini tutar. Yüz ölçümü 27,3 bin kilometre kare olurken yüzde 10’u işlenebilir topraklardır. Vilayet batıdan doğuya uzanan Toros Sıradağları ile güney kısımlara da ayrılırdı. Toros Sıradağları ve Bingöl Dağları arasındaki kuzey kısmı ise Aratsani (Murat Su) Nehri’nin ovasını oluşturarak Muş ve Manazkert (Malazgirt) tarlalarını içine alır. Aratsani (Murat Su) Nehri bu bölgede akar. Aratsani Nehri’nin Manazkert, Khınus, Meğraget gibi kolları vardır. Toros Dağları ve Dicle Nehri arasındaki bölge ise dağlık olup Sasun Dağları ve Toros Dağları’nın birkaç diğer tepeleri burda uzanır. Vilayete bağlı sancaklar Bitlis, Muş, Sığerd ve Genci’dir. Bu sancakların 19 kazasının toplam 2110 köyü vardı. Bitlis, Sığerd ve Muş bu vilayetin şehirleridir. 1878-79 yılları arasında gerçekleştirilen nüfus sayımı sonuçlarına göre vilayetin nüfusu 400 bin olurken 250 bini Ermeni idi. 19. asırın sonlarında toplam 382 bin sakini vardı. Bu dönemde vilayette 180 bin Ermeni, 40 bin Türk, 10 bin Çerkez, 77 bin Kürt, 5 bin Kızılbaş, 15 bin Asuri, 5 bin Yezidi vs ikamet ederdi. Bağeş Vilayeti’nin sakinleri, başlıca olarak çiftçilik ve meyvacılık, dağlık bölgelerinde ise hayvancılıkla uğraşırdı. 19 . yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında ticaretle zanaatlar da gelişirdi. Manifaktür niteliğindeki küçük fabrikalar da kurulmuştu.
Ermeni soykırımının arifesinde bu bölgedeki Ermenilerin sayısı 200 bin civarındaydı. Onların 56 bini katliamdan kurtarılabildi. Bunların bir kısmı zorla müslümanlaştırıldı, kalanları ise çeşitli ülkelere göç etti.
