Uluslararası Hrant Dink Vakfı’nın “Sarı Gelin – Ermeni Sorununun İç Yüzü” adlı belgeselin okullarda gösterilmesine karşı İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü aleyhine açmış olduğu dava reddedildi.
Uluslararası Hrant Dink Vakfı’nın, 6 bölümlük “Sarı Gelin – Ermeni Sorununun İç Yüzü” adlı belgeselin okullarda gösterilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü aleyhine açmış olduğu dava, 9. İstanbul İdari Mahkemesi tarafından reddedildi.
İstanbul 9. İdare Mahkemesi, 25 Haziran’da verdiği kararda, DVD’lerin öğrencilere gösteriminin kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı, duyuru mahiyeti taşıdığı gerekçesiyle davayı reddetti.
Vakıf, DVD’lerin içeriğinin, eğitimin amaçlarından olan demokrasi kültürü, hoşgörü ve sorumluluk değerleri ile bağdaşmadığı, DVD içindeki görüntülerin henüz ilköğretim çağında olan öğrencilerin psikolojik ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyeceği gibi gerekçelerle İdare Mahkemesi’ne başvurarak Milli Eğitim’in bu uygulamasının durdurulmasını istemişti.
‘İzletin’ yazısı
Davanın reddi yönündeki yeni gelişme üzerine görüşüne başvurduğumuz Vakfın avukatı Fethiye Çetin, İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okullara gönderilen yazıda açıkça, “Öğrencilere izletin, sonra raporları ikinci bir telefona mahal bırakmadan gönderin” denildiğini belirtti.
Çetin, mahkemenin davayı usulden reddetmesini de “Esasa girilmesi çok önemliydi. Eğitim kurumlarında tek yanlı, çocukları düşmanlığa sevk eden, çocukların zihinsel, ruhsal gelişimini sakatlayan eğitim malzemesinin bir daha kullanılmaması açısından… Bu yönde alınacak bir karar bunun yolunu kapatacaktı” cümleleriyle yorumladı.
Belgeselin bilimsel belgesel tanımına uymadığını belirten Çetin, ilköğretim öğrencileri için niçin sakıncalı olduğunu ise şu sözlerle ifade etti:
‘Tek yanlı’ iddiası
“Belgesel, tek yanlı bir görüşü yansıtıyor. Bu haliyle, yetişkinlere izlettiğinizde onlar içeriğini tartışır. Ama ilköğretim çağındaki çocuklara izlettiriyorsunuz. Onlar muhakeme yapamaz. Ayrıca diğer görüşü bilmedikleri için belgesel sakıncalı. Belgeselde öyle sahneler, öyle görüntüler var ki, kafataslarından oluşan yığınlar, kesik kafalar, cesetler gibi… Bunlar, ilköğretim çağındaki çocukların psikolojisini ve normal gelişimini son derece olumsuz etkileyebilecek görüntüler.”
Çetin, belgeselde azınlıklar üzerinde düşmanlık yaratacak ifadelere yer verildiğini, sürekli kullanılan ‘Ermeniler’ sözünün kolektif bir grubun tamamını hedeflediğini de sözlerine ekledi. Çetin, kararı temyiz edeceklerini belirtti.
Yemin töreni hatırlatması*
Belgeselin yapımcısı, yönetmeni ve senaristi İsmail Umaç ise Fethiye Çetin’e şu sözlerle karşı çıktı: “Belgeselde, Ermenistan’daki ilkokullarda yapılan yemin töreniyle ilgili bir sahne var. Çocuklara intikam yeminlerinin ettirildiği bu sahne, Ermenistan’daki öğrencilerin Türklere karşı nasıl bir kin ve nefretle yetiştirildiklerini gösteriyor*. Davayı açanların, bu törenleri izlemeleri ve o çocukların söylediklerini dinlemeleri lazım.”
Yemin törenini Amerika’daki ve İtalya’daki çocuk psikolojisi uzmanlarına sorduğunu belirten Umaç, “Bunu soran çocukların psikolojisini kötü yönde etkileyecek bir şey kullanabilir mi?” diyerek, çocuk psikolojisine verdiği öneme dikkat çekti.
Yönetmen belgeseli savundu
Yönetmen Umaç, “Ermenistan’da çekilen belgesellerde Türk görüşüne yer verilmiyor. Ben Ermenistan’daki Soykırım Müzesi’nin genel müdürünün, Patrik’in, Ermeni tarihçilerin ve yabancı tarihçilerin görüşlerine yer verdim” dedi. Belgeselinin tarafsız olduğunu savunan Umaç şöyle devam eti: “Tarafsız bir belgesel olmasaydı, Time Dergisi’yle, Polonya ve Rusya’daki dergilerle dağıtılmazdı”.
Belgeselin okullara, tarih öğretmenlerine yardımcı kaynak teşkil etmesi için dağıtıldığını ifade eden Umaç, Milli Eğitim Müdürlüğü’nün yazısında geçen “belgesel DVD’lerinin Genel Kurmay Başkanlığı tarafından hazırlandığı” ibaresinin ise bilgisi dahilinde olmadığını sözlerine ekledi.
21 Temmuz 2010
*Veb Sitesi Yönetimi Tarafından: Ermenistan’daki okullarda benzer bir yemin töreni
(ve genel olarak hiç bir yemin töreni) yapılmamaktadır. Bu bariz bir yalan, adi bir karalamadır.