ԱՐԴԱՀԱՆ, Արտահան. քաղաք, համանուն գավառի կենտրոնը Մեծ Հայքի Գուգարք նահանգում` Կուրի աջ ափին: Հնում կոչվել է Հուր, Քաջաց քաղաք: IXդ. եղել է Արտանուջի, Բագրատունյաց իշխանության կազմում: IX-XIդդ.` առևտրական ուղիների կարևոր հանգույց:

1236թ. Արդահանը զավթել են թաթար-մոնղոլները, XIVդ.` թուրքերը: 1555թ. մտցվել է Չըլդրի (Ախալցխայի) փաշայության մեջ: 1828-29թթ. ռուս-թուրքական պատերազմից հետո Արդահանը ուներ մոտ 400 տուն բնակչություն, գլխավորապես` հայեր, որոնց մեծ մասը գաղթել է Ռուսաստան:

1878թ., Կարսի մարզի կազմում, անցել է Ռուսաստանին: 1892թ. հրդեհից հետո Կուրի ձախ ափին կառուցվել է Արդահանի նոր թաղը: 1897-ին՝ 1315, 1914-ին՝ 2063 հայ բնակչություն:

Զբաղվում էին հողագործությամբ, արհեստներով, առևտրով: Ունեին երեք եկեղեցի, վարժարաններ: Արդահանում կային գործարաններ, փոստ-հեռագրատուն, շուկա, հիվանդանոց և այլն: Պահպանվել էին քաղաքի պարիսպների և միջնաբերդի (Կուրի ձախ ափին՝ ժայռաբլրի վրա) ավերակները:

1920թ. քեմալական Թուրքիան զավթել է Արդահանը, որի հայ բնակիչներն ապաստանել են Սովետական Հայաստանում և Վրաստանում:

Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 1, Երևան, 1990: