Յավուզ Դոնաթ

Թուրքիայի միակ հայկական գյուղը… Վաքըֆլըն… 35 տուն… 120 բնակչություն… Երկրաշարժը հարվածել է նաև Վաքըֆլըին:  Եկեղեցին… Այն ավերակ վիճակում է։

Տներ… Ավերված էլ կան, վնասված էլ։

Գյուղացիներ… Վրաններում են մնում։ Համայնքապետ Պերճ Քարթունն էլ ասում է.

«Ցավերը կիսվելով՝ նվազում են… Ամբողջ Թուրքիան մեր ցավը կիսեց:

Ամեն տեղից օգնություն էր թափվում… Այդ չափով չէինք սպասում… Թուրքիան՝ մեծ պետությունը… Հալալ լինի:

Որոշ օգնություն ամաչելով մերժել ենք:

Շնորհակալություն ամեն ինչի համար… Մեր աղոթքը առայժմ վրանում ենք անում… Մինչև եկեղեցին վերանորոգվի… Պետության ու ազգի համար եկեղեցում կաղոթենք»:

(Իրականում աղետի գոտու ոչ ամբողջ բնակչությունն էր գոհ երկրաշարժերից հետո թուրքական իշխանությունների վերաբերմունքից․ շատերը բողոքում էին, որ իշխանությունները արագ և հավուր պատշաճի չեն արձագանքել բնության աղետից առաջացած հետևանքներին։ Հայ գյուղապետի նմանատիպ արտահայտությունները, թերևս, պայմանավորված են թուրքական պետության հանդեպ վախով, որը սաստկանում է փոքրամասնություններին ներկայացնող տեղական իշխանությունների մոտ-Ակունքի խմբ․)։

Քահանայի տունն էլ է վնասվել

Վաքըֆլը… Անթաքիայից 25, Սամանդաղից՝ 5 կիլոմետր է հեռու:

Կանաչների մեջ… Անուշաբույր մի գյուղ է… Նարնջենիները ծաղկում են… Նարնջի ծաղիկների բույրը տարածվում է շուրջբոլորը:

Քահանան գյուղում չէ… Տեր Ավետիս Թաբաշյանը։

Համայնքապետ Պերճ Քարթունը նշում է․ «Իսկենդերունում է» – նրա տունն էլ է վնասվել։

Պիկնիկի է նման… Նման է ճամբարի

Հարցրինք… Որտեղի՞ց են վրանները: Ումից։

Զինվորները… 24 վրան են ուղարկել:

Քադըքյոյի համայնքապետարան… 10 վրան։

Ստամբուլից մի գործարար… Կին… Բարերար… 6 վրան է ուղարկել… Սակայն… Անունը չի հրապարակել… Ասել է. «Աստծո զորությանն է գնում»:

Մի մեծ վրան կա… Գյուղացիները այնտեղ են հավաքվում… Դա Բույուքչեքմեջեի համայնքապետարանի նվերն է։

Վրաններ… Նարնջենիների այգում… Ծառերի մեջ… Ինչպես՝ պիկնիկի, ճամբարի վրան:

Սնունդ… Նման խնդիր չկա… Ողջ Հաթայը լի է ճաշարաններով… Բարեգործական օգնություն… Եվ տարբեր համայնքապետարանների շարժական խոհանոցներ:

Գյուղի սրճարան

Պերճ Քարթուն… Կարպիս Քաշ… Ջան Չափար… Ջանի հայրը՝ Հակոբ Չափար… Հայրապետ Բաբեկ… Սուրճի զրույց… Լսելով, որ գյուղում ենք՝ եկավ։

Հուսեյին Յայմանը հարցրեց.

• Ի՞նչ պահանջներ ունեք:

Պահանջ չկա… Բոլորի շուրթերին՝ «Շնորհակալություն Թուրքիա»: Այս անգամ հարցրինք.

• Երկրաշարժ… Ինչ-որ մեկը լքե՞լ է գյուղը կամ գնացել այլ գավառներ:

Այս հարցին գյուղացին արձագանքեց.

Պերճ Քարթունն ասաց. «Գյուղը հայրենիքն է… Մենք ընդունում ենք, ինչ մեր ճակատագիրն է… Մենք չենք լքի մեր գյուղը»:

Կարպիս… ​​ Ցույց տվեց սրճարանի դիմացի թուրքական դրոշը.

• Այս դրոշի ստվերը մեզ բավական է… Այս դրոշը պաշտպանում է բոլորիս:

Նույնիսկ եթե երկրաշարժ լինի… Թեկուզ մարդիկ վրաններում ապրեն… Կյանքը շարունակվում է… Անեկդոտներ էլ կպատմվեն, կատակներ էլ կարվեն: Վաքըֆլըում… Գյուղացիներից մեկն ասաց․

Աստծո արդարությունը

Աստված մեծ է… Աստված արդար է… Աստծո արդարությանը պետք է ապավինել:

Երկրաշարժի ժամանակ… Անթաքիայում պատմական Հաբիբ-ի Նեջջար մզկիթն էլ ավերվեց, պատմական ուղղափառ եկեղեցին էլ… Սինագոգն էլ… Դուք տեսաք մեր գյուղի եկեղեցին:

Աստված… Նա բոլորին հավասար է վերաբերվում… թուրքն էլ մահացավ, հայն էլ… մահմեդականն էլ մահացավ, քրիստոնյան էլ:

Հողը թեթև լինի

Զրույց… Երկրաշարժի ժամանակ… Ասում էին, որ Հաթայում հայ համայնքից 3 հոգի է զոհվել, իսկ Մալաթիայում՝ 5… Ասացինք.

• Շաուլն էլ մեռավ… Երկրաշարժից… Հաթայի հրեական համայնքի հիմնադրամի ղեկավար Շաուլ Ջենուդիօղլուն է մահացել… Հողը թեթև լինի… Լավ մարդ էր։

Սաուլ… Կանդիլին, Ռամազանին, Էիդին կանչում էր… Տոնում էր:

Հաշտարար էր… Կողմ էր Թուրքիայի միասնությանը և համերաշխությանը։

Ամեն անգամ, երբ գալիս էինք Հաթայ, հանդիպում էինք… Խոսում էինք։ Ինքը գնաց, մեր լուսանկարը մնաց հուշ։

Զբոսաշրջություն

Վաքըֆլը գյուղ ամառ-ձմեռ զբոսաշրջիկներ են գալիս… Տեղացի, արտասահմանցի: Գյուղացու եկամուտը… Գյուղատնտեսություն և զբոսաշրջություն։ Զբոսաշրջիկները… Տեղական արտադրանք են գնում … Ինչե՞ր: Գյուղի ցուցանակի վրա գրված է.

Թուրինջի մուրաբա… Սմբուկի մուրաբա… Ընկույզի մուրաբա… Արտադրանքը շատ է:

Երկրաշարժ… Հիմա եկող-գնացող չկա… Զբոսաշրջության եկամուտը զրո է։

Այս մասին խոսելիս… Գյուղացիներից մեկն ասաց.

• Սովամահ չենք լինում… Բավական է, որ մեր Հաթայը, մեր հայրենիքը ժամ առաջ ոտքի կանգնի… Թող երկրաշարժի վերքերը բուժվեն։

Կոնտեյներ

Վաքըֆլը գյուղում 12 տուն շուտով կքանդվի…

Խիստ վնասված են։

Քանի դեռ նոր տներ չեն կառուցվել, գյուղացին միշտ վրանու՞մ է մնալու։ Կոնտեյների կարիք կա։

Հուսեյն Յայմանը անմիջապես սկսեց գրառումներ անել… Հենց հեռախոսը վերցրեց… Համայնքապետն ասաց. «Սիրելի պատգամավոր», և բռնեց Յայմանի ձեռքը:

• Մի անհանգստացեք… Մեզ մոտ կոնտեյներներ գալիս են… Ավելիի կարիք չկա… Ուղարկեք նրանց, ովքեր մեզնից ավելի կարիք ունեն:

Հարցրինք.

• Որտեղի՞ց է գալիս կոնտեյները: Ո՞վ է ուղարկում:

Պերճ Քարթունը պատասխանեց.

• Ստամբուլից… Թուրքիայի Հայոց պատրիարք Սահակ Մաշալյանից… 12 կոնտեյներ… Երկուսը հասել են… Մյուսները կժամանեն մոտ օրերս։

Մի քաղաքի հիշողություն

Հրաժեշտի ժամանակն է… Ճամփան երկար է… Սամանդաղը մեզ է սպասում… Հետո՝ Անթաքիան:

Գյուղացիները… Երբ մեզ ճանապարհում էին… Ասում էին` «Նորից եկեք»… Եվ…

Խնդրեցին իրենց ողջույնները, հարգանքը և շնորհակալությունը փոխանցել Սամանդաղի պատասխանատու Իգդիրի նահանգապետ Հուսեյն Էնգին Սարիբրահիմին, ով հաճախ է գալիս և հոգում իրենց կարիքները։

Վաքըֆլըից… Մտքումս համայնքապետ Պերճ Քարթունի այս խոսքերը մնացին… Երբեք չենք մոռանա.

• Երկրաշարժ… Մի քաղաքի՝ մեր Հաթայը հիշողությունը վերացրեց… Ցավում, ցավում, ցավում եմ նրա համար։

Վաղը… Սամանդաղ-Անթաքիա

Երկրաշարժից հետո… Մենք այստեղ հաստատվեցինք… Օսմանիյե… Ադըյաման… Մարաշ… Հաթայ… Մալաթիա:

Վրան… Կոնտեյներ… Ճաշարան… Մենք երկրաշարժից տուժածների հետ ենք։

Վաղը… Բարի գալուստ Սամանդաղ:

https://www.sabah.com.tr/yazarlar/donat/2023/03/28/orda-bir-ermeni-koyu-var-uzakta

Թարգմանեց Տիգրան Չանդոյանը

Akunq.net