Սըվազի նահանգ, Ռումի Էյալեթ, Սեբաստիա, Սեբասաիայի կուսակալություն, Սեվաստի նահանգ, Սըվագի նահանգ, Սիվասի նահանգ, Սվազի նահանգ, Սվասի նահանգ – Նահանգ պատմական Փոքր Հայքում, նրա հյուսիսարևելյան կողմում: Կազմվել է 19-րդ դարի աոաջին կեսին մինչ այդ Օսմանյան Թուրքիայի մեջ մտնող Սեբասաիայի փաշայության տարածքում: Սահմանակից էր արևելքից՝ էրզրումի, հարավարևելքից՝ Խարբերդի, հյուսիսարևելքից՝ Տրապիզոնի, արևմուտքից՝ Անկարայի նահանգներին, իսկ հարավից՝ սկզբում Կիլիկիային, ապա՝ հետագայում ստեղծված Կեսարիայի նահանգին: Կենտրոնը Սեբասաիա քաղաքն էր:
Սըվազի նահանգն, այսպիսով, ընդգրկում էր պատմական Փոքր Հայքի Առաջին և Երկրորդ Հայք պրովինցիաներն ու Կապադովկիայի որոշ շրջաններ և ունեցել է 62000-ից 83700 կմ2 տարածություն՝ 500000-ից մինչև 965000 բնակչով, որի մեջ հայերի թիվը (մինչև 1914 թ.) ցույց է տրվում 165000-280000, մնացածը թուրքեր էին, հույներ, քրդեր, ասորիներ: Նահանգի ներքին գավառաբաժանումը երբեք հաստատուն չի եղել: Գավառների թիվը եր բեմն 3, երբեմն՝ 4, երբեմն էլ 7 էր, որից գլխավորներն էին՝ Սեբաստիան, Արաբկիրը, Ամասիան, Ջանիկը, Չորումը և այլն: Սրանք իրենց հերթին բաժանվում էին բազմաթիվ գավառակների և գյուղախմբերի, որոց մեջ 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սվզբներին հաշվվում էր 4761 քաղաք ու գյուղ: Նահանգի գլխավոր քաղաքներն. էին Սեբաստիան, Մալաթիան, Ամասիան, Տևրիկը, Շապին Գարահիսարը և այլն: Սըվազն ունի խիստ ցամաքային կլիմա: Հարավային, հարավարևելյան մասերը հարթավայրեր են, հյուսիսային և հյուսիսարևելյան մասերը լեռնոտ են: Վերջիններս ունեն ընդարձակ անտառներ և փարթամ արոտավայրեր, խմելու և ոռոգելու բավարար քանակությամբ ջուր:
Գլխավոր գետերն են՝ Ալիսը, Եփրատը և սրանց բազմաթիվ վտակներն ու օժանդակները: Նահանգում շատ են հանքայի աղբյուրները: Ընդերքում կան պղնձի, քարածխի, մարմարի, գիպսի, տարրեր, շինաքարերի, քարաղի և ավազի հանքապաշարներ: Լճակներից արդյունահանում էին կերակրի աղ:
Նահանգի տնտեսության հիմնական ճյուղերն էին խոշոր և մանր եղջերավոր անասնապահությունը (հյուսիսարևելյան լեռնային և նախալեռնային շրջաններում) և հացահատիկի մշակությունը: Բացի այդ` մշակում էին նաև խաղող, պտուղ, բանջարեղեն, բրինձ, ծխախոտ: 20-րդ դարի սկզբներին մշակելի հողերի մոտ 92.5 տոկոսը օգտագործվում էր հացահատիկի, 2.18 տոկոսը՝ բանջարեղենի, 1.26 տոկոսը՝ տեխնիկական կուլտուրաների մշակության համար: Հացահատիկի հիմնական շրջաններն էին Զիլեն, Թոկատն ու Նիքսարը:
Նահանգի հատկապես հայ և հույն բնակչության մի զգալի մասը զբաղվում էր արհեստներով ու առևտրով: Արհեստներից տարածված էին կտավագործությունը, գորգագործությունը, մորթեղենի մշակությունը, ներկարարությունը, դարբնությունը: Սըվազի առևտրականները լայն կապեր ունեին Տրապիզոնի, Խարբերդի, Էրզրումի և այլ առևտրական կենտրոնների հետ: Նահանգից արդյունահանվում էր մեծ քանակությամբ հացահատիկ, միս, մորթեղեն, կաշի, ծխախոտ և արհեստագործական արտադրանք: 1915-18 թթ. Սըվազի նահանգի հայության մեծագույն մասը զանգվածաբար ոչնչացվեց կամ տեղահանվեց թուրքերի ձեռքով:
