ՍԱՐՎԱՆԴԻՔԱՐ

ՍԱՐՎԱՆԴԻՔԱՐ,  Սարվանդ քար, Սարավան, Սարվանդավ. բերդ Կիլկիյան Հայաստանում, Սև կամ Ամանոսի լեռնանցքներից մեկում, դժվարամատույց ժայռի գագաթին: XII դ. եղել է Ռուբինյանների իշխանապետության կարևոր ռազմակայան և բաժտուն (մաքսատուն) երկրի հարավարևելյան սահմանում:

1185թ. Սարվանդիքարը խարդախությամբ գրավել է Անտիոքի դուքսը: Սակայն Լևոն Բ Մեծագործը 1187թ. այն ազատագրել և պարգևատրել է իր քեռու` Պապեռոնի բերդատեր իշխան Վասակ Հեթումյանի որդի Սմբատին: Վերջինիս հաջորդել է որդին` Ճոֆրի (Ջոֆրի) Հեթումյանը, որի մահից (1261թ.) հետո Սարվանդիքարում իշխել է նրա ավագ որդի Կոնստանդինը (ամուսնացած էր Հեթում Ա թագավորի դստեր՝ Ռիթայի հետ): Նա վերանորորգել է 1266թ. (կամ1269թ.) երկրաշարժից ավերված Սարվանդիքարը, առևտրական պայմանագիր կնքել (1271թ.) դրացի խաչակիր ասպետների հետ:

1276թ. Սարվանդիքարի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում հայկական զորաբանակը` Սմբատ Սպարապետի առաջնորդությամբ, ջախջախել է Կիլկիա ներխուժած Եգիպտոսի սուլթանության զորքերին:

XIIIդ. վերջին և  XIVդ. սկզբին Սարվանդիքարում իշխել են Կոնստանդին Հեթումյանի եղբայրներ Օշինն ու Սմբատը:

1337թ. (կամ 1338թ.) զավթել է Եգիպտոսի սուլթանությունը, իսկ XVIդ.`օսմանյան թուրքերը: Բերդն ավերվել է, փլատակների մեջ պահպանվել են հայկական արձանագրություններով բերդաքարեր: 

Հայկական համառոտ հանրագիտարան, Հատոր 4, Երևան, 2003:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *