Յուշեր٫ վկայութիւններ

«Ես Կարապետի թոռն եմ: Ես հիշում եմ»

2015 թվականի ապրիլին, Հայոց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախաշեմին, The Guardian-ը Հայաստանի եւ Սփյուռքի իր  ընթերցողներին առաջարկեց պատմել, թե ինչ ազդեցություն է թողել Ցեղասպանությունը իրենց ընտանիքների վրա: New East Network-ի կողմից տարվող այս նախագծին արձագանքեց ավելի քան 500 մարդ՝ ուղարկելով նամակներ, լուսանկարներ եւ այլ նյութեր, որոնց մի մասը ներկայացվել էր կայքում: Մեկ տարի անց, Հայոց Ցեղասպանության 101-րդ տարելիցի…

Յիշում եմ եւ պահանջում

ԴՈԿՏ. ՌՈՒԲԻՆԱ ՓԻՐՈՒՄԵԱՆ Պահանջում եմ արդարութիւն՝ իմ ժողովրդի դէմ կատարուած եւ անպատիժ մնացած ոճրի դիմաց հատուցում: Յիշում եմ իմ ժողովրդի միլիոնաւոր զաւակներին, ովքեր զոհ գնացին ցեղասպանութիւն պիտակուած այդ անմարդկային ոճիրին։ Յիշում եմ մանաւանդ բոլոր նրանց, որոնց կեանքի եղերական պատմութիւնը հոգիս չարչարեց, կեանքիս ու գործիս խթանը եւ նպատակը դարձաւ ու ինձ դարձրեց այն ինչ որ եմ…

Հուշեր Կայսերիից (Կեսարիա-Ակունք խմբ․) Բեյրութ աքսորի մասին

Երվանդ Տանձիկյան Սոսի Կևոնյանը Թուրքիա էր եկել մասնակցելու Հրանտ Դինք հիմնադրամի կողմից կազմակերպվող համաժողովին, որի անցկացումն արգելվեց։ Նա ապրում է ԱՄՆ-ում, ծագումով Կեսարիայից է։ Նրա հետ զրուցեցինք իր և ընտանիքի պատմության, ինչպես նաև պապիկի՝ 1915 թ․ Ցեղասպանության ժամանակ գրած օրագրի շուրջ։ –Նախ՝ Ձեր մասին։ – Աղջկական ազգանունս Ղազարյան է։ Ավելի վաղ երկու անգամ եկել եմ…

«Պետք է փաստել ՀԱՅ ՄԱՐՏԻՐՈՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ» («Հայոց թերթերի կոչը Հայ տիեզերասասան եղեռնի ականատես վկաներին». մեկ նմուշ)

Էլինա Միրզոյան Թուրքագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու 1918 թ. հայ պարբերական մամուլի էջերին վերոգրյալ վերտառությամբ սյունակներ են հանդիպում, որոնց ներքո հայոց թերթերի խմբագրակազմերը հատուկ մշակված հարցաշարով կոչ են հղում եղեռնի ականատես վկաներին՝ պատմելու, ներկայացնելու հայ մարտիրոսագրությունը պատմող փաստեր, վավերաթղթեր, ինչպես նաև իրենց վկայությունները: Նաև շեշտադրաբար նշվում է այն մասին, որ հարցաշարի պատասխանները պետք է գրվեին կտրուկ,…

Հայկական հետքը Սղերդում

Յըլմազ Աքսու Հայերի տեղահանության 100-րդ տարելիցի ժամանակ, նախորդ տարիների համեմատ, ավելի շատ է օրակարգ բերվել այն հարցը, թե արդյոք տեղի ունեցածը ցեղասպանություն էր, թե ոչ։ Քանի դեռ մեկ ընդհանուր հայտարարի չեն եկել, այդ հարցը ամեն տարի ապրիլի 24-ին անկասկած օրակարգ է բերվելու, քննարկվելու է։  Հայտնի է, որ հեշտ չի լինելու այդ ընդհանուր ուղին գտնել։ Այն…

Վկայութիւններ Առաջին Հանրապետութեան հիմնադիր Արամ Մանուկեանի մասին

ԴԱՇՆԱԿՑԱԿԱՆԱՆԱԼ ԱՐԱՄԻ ՈՒՂԻՈՎ Արամ Մանուկեանը Դաշնակցականի տիպարի կենդանի օրինակներէն մէկն է, որ կարողացաւ ամբողջ հաւաքականութիւն մը զարթօնքի մղել, իր ազատագրական վեհ գաղափարներով: Դաշնակցական մը, որ հայրենի հողին հանդէպ ունէր սէր մը, դրոշմուած էր հայապահպանման մտածումներով: Շատ հազուադէպ կը պատահի տիքտատորական վարչակարգի մը մէջ, ուր ղեկավար մը կարճ ժամանակ ետք հրաժարի իր պաշտօնէն, առանց յեղաշրջումի: «Տիքտատոր»,…

Կիւմիւշհաճըգիւղի հայերու յիշատակարանէն

ԼՈՒՍՅԷՆ ՔՈՓԱՐ Մայրս Իւղաբեր Շիշման Կիւմիւշհաճըգիւղցի էր։ Ես հազիւ երեք–չորս տարեկան էի, երբ մայրս մեռաւ։ Հայրս Բարունակ Չորումի Մէճիտէօզի գաւառէն էր։ Դարբին էր հայրս։ Երբ կրկին ամուսնացաւ իմ եւ քրոջս Քարզուհիի խնամքը քեռիս փռապան Մամբրէն ստանձնեց։ Նշանաւոր փռապան մըն էր քեռիս։ Ուրիշներ մինչեւ որ 30 հացը թխեն ու ծախէն իմ քեռին արդէն 300 հացը վաճառած…

Նոր մոտեցումներ Ցեղասպանության ու վերջինիս մասին վկայությունների նկատմամբ

Վարդուհի Բալյան Վիզուալ պատմության արխիվի մեթոդներն ու նորարարական մոտեցումները, ինչպես նաև վկայությունների ուղղությամբ կատարված աշխատանքներն այցելուներին  ներկայացվեցին պանել-քննարկման, սեմինարի ու փոխգործակցության վրա հիմնած ցուցադրությամբ։  Հրանտ Դինք հիմնադրամի ու Հարավային Կալիֆորնիայի համալսարանի Շոա հիմնադրամի համագործակցությամբ  կազմակերպված միջոցառումը տեղի ունեցավ  փետրվարի 22-23-ին, Հրանտ Դինքի հիմնադրամի` Անարատ հղիություն շենքում։ 2007 թ. ստեղծված, շահույթ չհետապնդող Հարավային Կալիֆորնիայի համալսարանի Շոա…

Թե ինչպես շվեյցարացի զույգը Հայոց ցեղասպանության ժամանակ փրկեց 8000 որբերի

Հարրի Պողոսյան Ինձ բախտ է վիճակվել լինել ականավոր մի կնոջ՝ Էլիբեթ Կուենզլեր Մարշալի ընկերը։ Նա ծնվել է 1917 թ․ հուսնիսի 19-ին Ուրֆայում։ Նա բժիշկ Ջեյքոբ Կուենզլերի աղջիկն է։ Բժիշկ Կուենզլերն ինձ հիշեցնում է Օսկար Շինդլերին, ով Հոլոքոսթի ժամանակ փրկել է մոտ 1200 հրեայի կյանք։ Բժիշկ Կուենզլերը արել է ամեն ինչ Հայոց ցեղասպանության ժամանակ Որֆայից, Մարդինից,…

103 տարի անց անգամ «Հայկական լճից» դեռևս մարդու ոսկորներ են դուրս գալիս

Սպանված կանայք, երեխաներն ու տարեցները լճերի մեջ թաղվեցին։ Հայկական կոտորածների (Հայոց ցեղասպանության-Ակունքի խմբ.) 103-րդ տարելիցի ժամանակ էլ երբեմն մարդու ոսկորներ, երբեմն էլ սպանվածներին պատկանած իրեր են լճից դուրս գալիս։   Ռեմզի Բուդանջիր Այսօր մեկ միլիոնից ավել հայերի սպանության, միլիոնավոր մարդկանց տեղահանության, մեծ կոտորածի տարելիցն է։ Հայերին ու հայկական հետքերը ոչնչացնելու նպատակով կատարված կոտորածները երբեմն տեղանվամբ,…