Դիարբեքիրի Սուր, Մարդինի Նուսայբին և Շըրնաքի Ջիզրե գավառները 100 տարի առաջ էլ էին սպանություններով հայտնի, Հայոց ցեղասպանության պատճառով։ Սերդար Քորուջու Վերջին 1,5 տարվա ընթացքում Դիարբեքիրի Սուր, Մարդինի Նուսայբին և Շըրնաքի Ջիզրե գավառները հիշատակվում են միայն սպանություններով։ Իսկ պատճառը Անկարայի կողմից որպես հատուկ գործողություն ներկայացված, սակայն շրջանում միայն ավերում բերած ժամանակաշրջանն է։ Սակայն սա առաջին անգամը…
Մյուժգան Հալիս Մարաշի կոտորածից ուղիղ 39 տարի է անցել, սակայն կոտորածի հետքերը դեռ թարմ են։ 1978 թ․ դեկտեմբերի 19-26-ը կատարված կոտորածի ժամանակ, միայն մեկ շաբաթվա ընթացքում ըստ պաշտոնական տվյալների՝ 111, իսկ ըստ ոչ պաշտոնական հայտարարությունների՝ մոտ 500 մարդ է սպանվել, հարյուրավոր մարդիկ վիրավորվել են, ավերվել է 210 տուն, 70 գրասենյակ։ Իսկ թիրախը ալևիները, քրդերն ու…
Հովսեփ Հայրենի Արաբկիրի հայկական գյուղերից մեկում՝ Մաշկերտում, տեղի ունեցած դեպքերի մասին տեղեկություններ ենք գտնում Աննա Միրաքյանի հուշագրության մեջ։ Միրաքյան ազգանունը պետք է որ կապ ունենա Դերսիմում հայտնի հայկական աշիրեթի հետ։ Դերսիմի ներքին շրջաններից դեպի Չարսանջաքի գյուղեր և Քըղիի կողմեր ցրված Միրաքյանների նման որոշ ընտանիքներ ևս, հավանական է, որ եկած լինեն Արաբկիրի գյուղեր։ Աննա Միրաքյանը, ով…
Զաքարիա Միլդանօղլու Վախճանվել է Այսել Թուղլուքի սիրելի մայրը՝ Թուղլուք խաթունը։ Ի խորոց սրտի ցավակցում ենք։ Սակայն ցավը կրկնապատկվեց նրա հուղարկավորության ընթացքում, երբ մի բանդա հարձակվեց նրա գերեզմանին։ Ինքնադատաստանն ու ատելությունը նոր «ներդրում» ունեցան մեր մշակույթի մեջ։ Մեկ անգամ էլ ականատես եղանք, թե այս տարածքներում ոչ թե «այսպես կոչված», այլ իրականում ինչե՞ր են եղել ու ինչե՞ր…
Մելինե Գարագաշյան Հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Սարգիս Բալաբանյանը, իր աշակերտների համար` Բալաբան հոջան (1882-1963) Այնթափի մանկատան ուսուցիչն էր, ով վտանգելով իր կյանքը` փրկել էր հայ որբերին թուրքերից, երբ վերջիններս հարձակվել էին Այնթափի մանկատան վրա: Նա ոչ միայն մաթեմատիկա էր դասավանդում, այլև օրինակ էր դարձել իր սաների համար: Թուրքիայից բռնագաղթից (Հայոց ցեղասպանությունից-Ակունքի խմբ.) հետո նա շարունակեց դասավանդել…
Շերեֆ Քարթալ Էզբիդերը (գյուղ, որը նախկինում գտնվել է Շապին-Գարահիսարում, իսկ ներկայում Սեբաստիայում է-Ակունքի խմբ.) 1915 թ. ապրիլին հանգցված մոմի ծխով թաղվում էր մթության մեջ: Մարդիկ չէին կարողանում հասկանալ խռովահույզ լռության մեջ ընկղմված այդ իրադրությունը: Սուրբիկը` հազիվ 18 տարեկան, Սուրբ Կարապետ եկեղեցու քահանայի` Գարեգինի դուստրն է: Նշանված է Սարգիս անունով մի երիտասարդի հետ: Քահանա Գարեգինը մի…
Փասուրը Անդովկ լեռան դիմացի լանջին կառուցված մի փոքրիկ գյուղ է: Փասուր գետակն է իրարից բաժանում Անդովկ լեռn (բարձրությունը` 2900 մ) ու գյուղը: Գյուղի հյուսիսարևելյան կողմում կան բնակավայրեր և ևս մի փոքրիկ գյուղ: Փասուր գետակն անցնելուց հետո, դիմացի Հեսամդին լեռան լանջին է գտնվում Ներչըգ գյուղը, իսկ ավելի վերևում` Քոչըքա և Գըրընդես բնակավայրերը: Գըրընդես գյուղը շատ մոտ…
Ռեզմի Բուդանջըր Էլյազիգի (Խարբերդ-Ակունքի խմբ.) Քովանջըլար գավառի կազմում գտվող Սարահբահչե գյուղը, որը նախկինում կոչվել է Չընազ, մինչև 1915 թ. հայերով հոծ բնակեցված մի բնակավայր էր: Այն բանից հետո, երբ 1915 թ. իրադարձությունները (Հայոց ցեղասպանությունը-Ակունքի խմբ.) միանգամից սկսվեցին, այս շրջանը վերածվեց մեծ ողբերգությունների թատերաբեմի: Ներկայում Քարաքոչան շրջանում հարյուրավոր ընտանիքներ են բնակվում, որոնց տատիկները հայ են: Շրջանի…
(իրապատում) Վրեժ Սարուխանյան Սասունից Հալեպ մի քանի օրվա ոտքի ճամփա էր։ Բալոյենց Միհրանը կնոջն ապսպրել էր, որ խուրջինում Մովսեսի սիրելի ուտելիքներից դնի՝ թոնրի գաթա, իրենց ծառի ընկույզից, մի քանի կտոր մանանա ու էլի բաներ, որ երեխան Հալեպում գոնե մի քանի օր ծննդավայրից տարածը վայելի։ Գյուղի քահանան դեռ վաղուց Միհրանին համոզում էր, որ Մովսեսը շատ ընդունակ…
Մարմարա – Եաշար Քէմալի մահուան առթիւ շատ բան գրուեցաւ անոր մասին ու դեռ ալ կը գրուի։ Եաշար Քէմալի շնորհիւ էր որ Աղթամարի Հայոց Ս. Խաչ եկեղեցին ատենօք փրկուած էր փլուզումէ։ Թէ Աղթամարի եկեղեցին ի՞նչպէս փրկուեցաւ, այս մասին Եաշար Քէմալ ինք պատմած է։ «Րատիքալ» կը վերհրատարակէ Եաշար Քէմալի այս մասին գրածը: Ստորեւ թարգմանութիւնր: Տիարպաքըրի դաշտին վրայ…
Facebook
Twitter