Աղապէյիմ Աղա Ջաւանշիր` արքունի հարէմին մէջ ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Աղա Մոհամէտ շահին սպանութենէն (17 յունիս 1797) ետք պարսկական բանակը խառնիխուռն հեռացած էր Շուշիէն, իսկ Իպրահիմ Խալիլ խան գիւլեաթաղցի Ռուստամ բէկի աջակցութեամբ վերադարձած էր Ղարաբաղ: Պարսկաստանի մէջ խառնակ վիճակ ստեղծուած էր եւ գահակալական կռիւներ կը մղուէին: Սատէգ խան Շիկակի, որ Ղազուինի մէջ կեդրոնացած` կը փորձէր չէզոքացնել Ղաջար արքայատոհմը, իր եղբայրներ…
ԳԱՅՈՒՇ ՉԱԼԸՔՄԱՆ ԿԱՎՐԻԼՈՖ Մօտաւորապէս մէկ դարու հեռաւորութեամբ երկու անուններ՝ Ռիկաս եւ Փարամազ նոյն նպատակի համար նման կոչերով հանդէս եկան։ Երկուքն ալ խնդիր ունէին բռնատիրութեան հետ։ Անջատողականներ չէին, երկրի ժողովուրդները տարանջատելու փոխարէն կը ձգտէին տարբեր ազգութիւնները դասակարգային գիտակցութեան մը մէջ մէկտեղելու։ Տակաւին համայնավար անուանումը հանրածանօթ չէր դարձած, երբ Ռիկաս Ֆրանսական մեծ յեղրափոխութենէ ազդուելով հաւասարութեան եւ բարեկամութեան…
Ռագըփ Զարաքոլու 1995 թ. Տերնոն/Ա.Ն. Զարաքոլուի գործի քննության ընթացքում վերջապես ինձ հասավ արմատներով մալաթիացի հետազոտող Դընի Տոնիկյանի «Petite encyclopédie du génocide arménien» (Հայոց ցեղասպանության փոքրիկ հանրագիտարան, Geuthner, 2021) գիրքը, ում հետ ծանոթացել էի Փարիզում: Ընդգծենք նաև, որ Դընի Դոնիկյանը հայ-թուրքական երկխոսության առաջամարտիկներից է։ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին այս երեւույթը «Հայկական հարց» լինելուց վերածվեց «թուրքական հարցի»։…
Մարուշ Երամեան Որովհետեւ ամէն անգամ որ ծառ տնկեր, ստիպուած կ’ըլլար լքելու իր տունն ու տեղը. իր տնկած ծառերուն շուքն ու պտուղը ուրիշներ կը վայելէին … որովհետեւ կ’ապրէր Թուրքիոյ տարածքին: «Թուրքերը, իրենք զիրենք ճանչնալու համար, պարտաւոր են Օշական թարգմանել» կամ «Պարտաւոր են Օշական թարգմանել, կէս դար ետքը, ճանչնալու համար իրենց վաւերական կերպարանքը» գրած է Յակոբ Օշական…
Անի Մելքոնյան Համաշխարհային պատմության մեջ ավանդաբար պահպանվել են հաղթող ղեկավարների կերպարները։ Պատմությունը պահպանում է նաև պարտված ղեկավարների մասին հիշողությունը և այն, թե ինչ ճակատագրի են արժանանում նրանք: Հայոց պատմության մեջ պարտված ղեկավարներ շատ քիչ են եղել, և այդ քչերն էլ հիմնականում ինքնակամ հեռացել են պետության ղեկավարի պաշտոնից՝ այդպիսով հնարավորինս քիչ դժվարություններ ստեղծելով իրենց փոխարինողների համար…
ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շուշիի բերդին շրջափակը Աղա Մոհամէտ շահի սենեկապետ Սաֆար Ալի բէկ 1797 յունիս 16-էն 17 լուսցող գիշերը Շուշիի բերդին մէջ դաշունահարած էր Իրանի տիրակալը: Յունիս 17-ի առաւօտ կանուխ բերդին մէջ շշուկ տարածուեցաւ, որ Աղա Մոհամէտ շահ սպաննուած է: Սաֆար Ալի բէկ թագաւորին կտրուած գլուխը ձեռքը բռնած պալատէն դուրս ելաւ եւ հրապարակին վրայ ձգեց: Նոյն…
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ Երեւանի «Մեսրոպ Մաշտոց» մատենադարանին մէջ պահուած հարուստ արխիւներէն մէկուն՝ Մկրտիչ Ա. Խրիմեան Կաթողիկոսի արխիւին հիման վրայ լոյս տեսած է «Մշոյ Պուլանըք գաւառի հայաբնակ գիւղերն ըստ Մկրտիչ Ա. Խրիմեան Կաթողիկոսին ուղղուած նամակներուն» աշխատութիւնը, որուն հեղինակը հայրենի երիտասարդ գիտնական, հետազօտող Վերա Սահակեանն է: Ինչպէս ծանօթ է, Ամենայն Հայոց 125-րդ կաթողիկոս Մկրտիչ Ա. Խրիմեանի արխիւին մէկ…
ՀԵՆՐԻԿ ԱՆԱՍԵԱՆ Հայ ժողովրդի վերջին երկու-երեք սերունդը գիտի, թէ ի՛նչ ասել է հայ ժողովրդի ցեղասպանութիւն եւ կամ հայոց Մեծ եղեռն: Գիտի նաեւ, որ աշխարհի բազմաթիւ երկրներ, վերջինը` մէկ տարի առաջ Միացեալ Նահանգների կողմից, ճանաչել են Հայոց ցեղասպանութիւնը` որպէս 20-րդ դարի թրքական կառավարութեան կողմից նախապէս նպատակային ու չարամիտ ծրագրաւորմամբ իրագործուած մեծագոյն ոճրագործութիւն: Ներկայ սերնդին, կամ էլ…
Դիլեք Ըշըք Հայոց ցեղասպանության՝ որպես ուսումնասիրման գիտական ոլորտի պրոյեկցիան վաղուց գերազանցել է ցեղասպանություն եզրույթի քննության շրջանակը և հասել ցեղասպանության ներքին և արտաքին հիմքերի հիմնավորման կետին։ Ողբերգության մեղավորների, զոհերի, տևողության, գործողության, պատճառների և հետևանքների վերաբերյալ կատարվող ուսումնասիրություններ. օրեցօր ուսումնասիրման ոլորտները ընդլայնելով՝ ապահովում է տարբեր կիզակետեր որոշել։ İletişim հրատարակչության կողմից հրատարակված «Արաբների 1915-ը» գիրքը՝ կազմված Էմրե Ջան…
ԱՍՊԵՏ ՄԱՆՃԻԿԵԱՆ Շուշի Աղա Մոհամէտ շահին պարսկական բանակը Վարանդայի մելիք Ջումշուդի առաջնորդութեամբ Շուշի մտած էր 1797¬ի մայիսի վերջաւորութեան: Շուշիի տիրելէն ետք Աղա Մոհամէտ շահ որոշեց պատժել հայ եւ թուրք բոլոր ազդեցիկ անձերը, որոնք Ղարաբաղի Իպրահիմ Խալիլ խանին կուսակիցներ էին եւ Շուշիի բերդի առաջին պաշարման ժամանակ կռուած էին իր դէմ: Անոնց շարքին էին գիւլեաթաղցի Ռուստամ բէկ…
Facebook
Twitter