Ենթադրվում է, որ Արդվինի համբավը ողջ երկրով մեկ տարածած Աթա պարը հայկական է: Արդվինում բնակվող 72 տարեկան բանահավաք Նեզահաթ Սեզգինը, հիմնվելով Աթաթուրքի հետ միասին հանդես եկած ազգագրական պարի խմբի անդամ Հյուսեին Թանթոյի և խմբում ակորդեոն նվագած իր հոր` Մուրադ Չոշքունի պատմածների վրա, ասաց հետևյալը. «Ասում են, թե Աթաթուրքը անհանգստացել է Արդվինի խմբի կողմից ներկայացվող պարերի…
Ժողովրդական արուեստ
Ժողովրդական արուեստ, Նորութիւններ
Միհրան Թումաճանի բանահաւաքչական ժառանգութեան բանախօսութիւնը (յապաւուած)
ՙՀայրենի երգ ու բան՚ի հետքերով Հայ մշակույթի բազմավաստակ երախտաւոր Միհրան Թումաճան միակն էր Կոմիտասի Պոլսոյ հինգ սաներէն, որ ուսուցչի առաջնորդութեամբ խորապէս թափանցելով հայ աւանդական երաժշտարուեստի ինքնութեան գաղտնարանները` նուիրուեց հայոց երգ ու բանի հաւաքման դժուարին ու աշխատաւոր գործին: Նրա տարիների քրտաջան ու անխոնջ աշխատասիրութեան արգասիքը ՙՀայրենի երգ ու բան՚ ստուարածաւալ հաւաքածուն է: Այն ի մի բերեց…
Ժողովրդական արուեստ, Նորութիւններ
Դերսիմցի հայերի ժողովրդական մեղեդիները
Ըստ Միքայել Ասլանի` չի կորչում տիեզերքում արձագանքված և ոչ մի ձայն: Թուրքիայի Դերսիմ նահանգում 1915 թ. դեպքերի ժամանակ և դրանից առաջ իրենց գյուղերը և հայրենի տունն ու տեղը հարկադրաբար լքած դերսիմցի հայերի ժողովրդական երգերը հրապարակվեցին «Քալան մյուզիք» ընկերության կողմից` Միքայել Ասլանի` 4 տարի տևած աշխատանքների արդյունքում և «Դերսիմի ժողովրդական երգերը-Փեթակ» վերնագրով: Միքայել Ասլանի և գործընկերների…
Ժողովրդական արուեստ
ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ՈՉ ՆՅՈՒԹԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ
“Ոչ նյութական մշակութային ժառանգություն” բնութագրումն այսօր դարձել է տերմին և գտել է միջազգային ճանաչում: Ոչ նյութական մշակութային ժառանգությունը բանավոր փոխանցվող ավանդների ամբողջությունն է, որ գիտությունը՝ սկսած 19-րդ դարի կեսերից, առանձնացրեց և արձանագրեց որպես բանահյուսություն, ազգագրություն և ժողովրդական կիրառական արվեստ: Պատմելը, երգելը, նվագելը, լսելով սովորելը ոչ միայն արվեստ է, լսողական շնորհ, այլ նաև մշակութային հաղորդակցության պահանջ՝…
Ժողովրդական արուեստ
Աշուղական Երգ
Աշուղական արվեստը համաարևելյան ավանդույթ է, որը բխում է մերձավորարևելյան և կովկասյան ժողովուրդների մշակութային ակունքներից (հայեր, վրացիներ, պարսիկներ և այլն): Գուսանական-աշուղական արվեստը հայ երաժշտաթատերական մշակույթում հզոր մի շերտ է, որի արմատները գնում են մինչև հազարամյակների խորքերը: Հայաստանը աշուղական բարձր մշակույթի տեր երկիր է: Գտնվելով Արևելքի և Արևմուտքի խաչմերուկում՝ հայ մասնագիտացված երաժշտարվեստը իր մեջ ներառել է մի…
Ժողովրդական արուեստ
Կատարողական արվեստը
Հայաստանն ունի հազարամյակներով զարգացած և զարգացող կատարողական արվեստներ: Դրանք են երաժշտությունը, պարն ու թատրոնը: Հնագույն ժամանակներում այդ երեքն էլ եղել են ծիսական ընդհանուր համալիրների բաղադրամասեր: Սկսած առաջին քաղաքներից և հատկապես զարգացած հեթանոսության շրջանից, դրանք բաժանվել են իրարից և զարգացել որպես առանձին արվեստներ: Ժողովրդական արվեստում երեք կատարողական արվեստները շարունակել են գոյատևել իրենց նախնական, սինկրետիկ միասնության մեջ:…
Ժողովրդական արուեստ
Գործիքային Երաժշտություն
Ժողովրդական նվագարաններն ուսումնասիրվել են ազգագրության առաջացման առաջին իսկ օրերից: Հնագետները բազում երաժշտական գործիքներ են հայտնաբերել պեղավայրերում, իսկ հին ձեռագրերի մասնագետները գտել են ամենատարբեր նվագարանների պատկերներ: ( [Գործիքների պատկերներ] Ի տարբերություն երգի, որի գոյության, բնույթի և հնչողության մասին կարելի է դատել միայն այսօրվա հնչողության հիման վրա, գործիքային երաժշտության բնույթի մասին կարելի է դատել ըստ այն նվագարանների,…
Ժողովրդական արուեստ
Դուդուկ
2005 թ. նոյեմբերի 25-ին ՅՈՒՆԵՍԿՕ–ն ԴՈՒԴՈՒԿ–ի երաժշտությունը հռչակեց որպես մարդկության բանավոր և ոչ նյութական մշակութային ժառանգության գլուխգործոց: Դարեր շարունակ Դուդուկի երաժշտությունը ուղեկցել է հայ ժողովրդին թե՛ տոնախմբությունների ու հարսանեկան ծեսերի, թե՛ սգո ու վշտալի արարողությունների ժամանակ: Հայ ժողովրդի երաժշտական մշակույթի անցյալը, ներկան, նաև ապագան անհնար է պատկերացնել առանց դուդուկի թովիչ հնչողության, առանց նրա դյութիչ ձայնային…
Ժողովրդական արուեստ
Ազգային Ավանդական Երաժշտություն
Հայկական ժողովրդական երաժշտությունը ձևավորվել է նախնադարյան-համայնական կարգերի օրոք և սերտորեն կապված է գյուղական կենցաղի հետ: Երգերի երաժշտական մտածողությունն ընդհանուր առմամբ յուրահատուկ է, սակայն բնորոշ մեղեդային դարձվածքները հիմք են տալիս դասելու այն Միջերկրածովյան տարածաշրջանի երաժշտական մշակույթների շարքը. բուլղարական, ալբանական, հարավ-իտալական, հունական, պարսկական և այլ մշակույթների կողքին: Ընդհակառակը, երգերի բանաստեղծական մտածողությամբ հայկական երգարվեստը բավական հեռանում է նշված…
Ժողովրդական արուեստ
Հոգևոր երգարվեստ
Հայ հոգևոր երգարվեստը միաձայն (մոնոդիկ) մշակույթ է: Այն ձևավորվել է IV-V դարերում, որի հիմնական ճյուղերն են շարականները, տաղերը, մեղեդիները, պատարագի երգասացությունները: Շարակնոցը, Ժամագիրքը, Գանձարանը, Պատարագը հայ հոգևոր երաժշտածիսական հիմնական մատյաններն են, որոնք դարերի հոլովույթում հարստացել են նոր մեղեդիներով, կատարելագործվել և ձևի, և բովանդակության առումով: Հայ հոգևոր ժառանգության համեմատաբար լավ պահպանված ճյուղը` շարակներգությունն է, որը զարգացել…
