Դէմքեր

Հայոց ցեղասպանութենէն վերապրած բժիշկ Արթուր Պիւլպիւլեան

Համադրեց` ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Aztagdaily.com- Բժիշկ Արթուր Պիւլպիւլեան ծնած է 20 դեկտեմբեր 1900-ին, Կեսարիոյ գիւղերէն մէկուն մէջ: Հօր անունը` Յակոբ Պիւլպիւլեան, մօրը անունը` Նաոմի Լինէճեան-Պիւլպիւլեան: Բարեբախտաբար ճողոպրած է Հայոց  ցեղասպանութենէն եւ 1920-ին գաղթած է Միացեալ Նահանգներ: Ուսանած է Միտըլպըրի քոլեճին մէջ, ուր ստացած է պսակաւոր գիտութեանց եւ մագիստրոսի վկայականները: Շարունակած է իր գիտական ուսումը Պրաուն համալսարանի…

Բաքվի ջարդերի կազմակերպչին մահապատժի ենթարկած Միսաք Թորլաքյանը

Գոհար Նալբանդյան «Հատուկ գործ»-ի մարտիկներից ձերբակալվեցին միայն Սողոմոն Թեհլիրյանը եւ Միսաք Թորլաքյանը, սակայն դատավարությունների արդյունքում երկուսն էլ ազատ արձակվեցին: Թալեաթի մահապատժից հետո թուրք հանցագործները դարձել էին ավելի զգուշավոր: Չնայած դրան՝ «Հատուկ գործ»-ի ղեկավար կազմը շարունակում էր փնտրել ու բացահայտել հայերի կոտորածների կազմակերպիչներին: 1921-ի հուլիսի 18-ին Կոստանդնուպոլսում Միսաք Թորլաքյանն ի կատար է ածում Ադրբեջանի ներքին գործերի…

«Քեռի Թադօ» (Փեթարացի Թադօ). յեղափոխութեան հաւատարիմն ու անձնուրաց մարտիկը

ԱՒՕ ԳԱԹՐՃԵԱՆ Ազգային ազատագրական պայքարի էջերուն մէջ բազմաթիւ են խիզախագոյն ֆետայիներն ու հերոսները, որոնք յայտնուեցան 19-րդ դարու վերջին եւ 20-րդ դարու առաջին կէսին՝ հայ ժողովուրդի ազատագրական պայքարին իբրեւ արդիւնք։ Մեր յեղափոխական կռիւի ազատութեան ձայնը գոռաց անոնց զէնքերու փողերէն: Այդ պայքարին մէջ անոնք էապէս խառնուեցան հայրենի հողին, մարմնացան անոր լեռներով եւ վերածուեցան մեր յեղափոխութեան ապառաժին՝ մեր…

Թեհլիրյանի դատավարությունը. առասպելներ եւ նոր փաստեր

Գոհար Նալբանդյան «Հատուկ գործ»-ի իրականացրած ամենահնչեղ գործողությունը դարձավ Թալեաթ փաշային մահապատժի ենթարկելը: Պատճառը ոչ միայն Հայոց ցեղասպանության գլխավոր կազմակերպչի տապալումն էր, այլեւ այն, որ Սողոմոն Թեհլիրյանի դատավարության շնորհիվ ողջ աշխարհը սկսեց խոսել 1915-ին թուրքերի կողմից կազմակերպած հայերի տեղահանության ու կոտորածների մասին: Առաջին ցուցմունքը հերքվում է Ոստիկանությունը Թեհլիրյանին ձերբակալում է 1921 թվականի մարտի 15-ին: Հարցաքննությունը տեւում…

Կոմիտասը օսմանյան պաշտոնական փաստաթղթերում*

Ստորև Akunq.net-ը թուրքերենից ու լատինատառ օսմաներենից թարգմանաբար և առանց կրճատումների ներկայացնում է թուրք հայտնի պատմաբան Սաիթ Չեթինօղլուի՝ հատուկ Արևմտահայոց հարցերի ուսումնասիրության կենտրոնի համար հեղինակած նոր հոդվածը Կոմիտասի մասին։ Չեթինօղլուն, օգտվելով օսմանյան փաստաթղթերից,  ներկայացնում է թուրք բժիշկների, ոստիկանների և բարձրաստիճան պաշտոնյաների զեկույցները՝ Կոմիտասի առողջական վիճակի և բուժման նպատակով նրան արտերկիր գնալու թույլտվության վերաբերյալ։ Սաիթ Չեթինօղլու Կոմիտաս…

Հայոց Ցեղասպանութենէն վերապրող բժիշկ Անդրանիկ Մանուկեան

Համադրեց՝ բժիշկ Կարպիս Հարպոյեան Բժիշկ Անդրանիկ Մանուկեան ծնած է 27 Յունուար 1910-ին, Խաէբերդ/Կիւրիւն:Ան զաւակն է Թուրքիոյ մէջ վարկ ու յարգանք վայելող՝ հայ աւետարանական հովիւ ու Եղեռնի նահատակներէն կիւրինցի վեր. Սամուէլ Մանուկեանի: Անդրանիկ փոքր տարիքին որբ մնացած ըլլալով, կրած է իր սերունդին բոլոր տառապանքներն ու դառնութիւնները:1915-ի ջարդերուն Անդրանիկ հասած է Մալաթիա եւ ընդունուած է որբանոց: Երեք տարի…

Նրան մի միտք էր հետապնդում. գտնել ու պատժել Թալեաթին

Գոհար Նալբանդյան «Նեմեսիս»-ի ամենաքննարկված, հայտնի, բայց նաեւ ամբողջովին չբացահայտված եւ իրարամերժ տվյալներով գործը Սողոմոն Թեհլիրյանինն է: Հայոց ցեղասպանության գլխավոր կազմակերպիչ Թալեաթին մահապատժի ենթարկելու հանձնարարությունը հենց 24-ամյա Թեհլիրյանին էր վստահվել: Իսկ թե ինչպես Սողոմոնը եւ «Հատուկ գործ»-ը գտան միմյանց, կներկայացնենք մեր շարքի այս գլխում՝ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի գլխավոր ֆոնդապահ, գիտաշխատող Գոհար Խանումյանի օգնությամբ։ Դիլմանի ճակատամարտից մինչեւ…

Հրափայլ աչքերով դերասանուհին

Հակոբ ՍՐԱՊՅԱՆ  Հայաստանի դրախտային անկյուններից մեկում՝ Դիլիջանում, նվիրական անունների հետ կապված մասունքներ շատ կան, բայց դրանց մեջ առանձնանում է իշխանուհի Մարիամ Թումանյանի առանձնատունը, որն իրականում մասունք է ոչ միայն Դիլիջանի, այլեւ ամբողջ Հայաստանի համար: Աղստեւ գետի ափին կառուցված ամառանոցը նախշավոր պատշգամբով երկհարկանի շենք է, որտեղ հյուրընկալվել են մեր մեծերից շատերը՝ Հովհաննես Թումանյանը, Ալեքսանդր Շիրվանզադեն, Արմեն…

Հայոց Ցեղասպանութենէն վերապրած բժիշկ Համբար Քէլիքեան (Համբարձում Քէքլիքեան)

Բժիշկ Կարպիս Հարպոյեան Hairenikweekly.com- Բժիշկ Համբար  Քելիքեան (Համբարձում Քէքլիքեան) ծնած է Հաճըն, 17 Յունուար 1899-ին: 1915-ին, Հայկական Ցեղասպանութեան առաջին շրջանին, Համբարին ծնողքը կը տարագրուի եւ ի վերջոյ կը հասնի Հալէպ: Տարագրութեան օրերուն, Համբարին երեք քոյրերը կը սպաննուին թուրքերու ձեռքով: Պատանի Համբարը յաջողած  է փախուստ տալ թրքական հետապնդումներէն, չէ միացած ծնողքին եւ հասած է Պոլիս ու…

Մահուան 54-ամեակ` հայութեան մեծագոյն դէմքերէն Սիմոն Վրացեանի

21 մայիս 1969-ին, Պէյրութի մէջ իր աչքերը առյաւէտ փակեց հայ ժողովուրդի նորագոյն պատմութեան մեծանուն կերտիչներէն Սիմոն Վրացեան: Հասարակական, քաղաքական, ազգային եւ պետական գործիչ Սիմոն Վրացեան ծնած է 1882-ին, Նոր Նախիջեւանի Մեծ Սալա գիւղը: Յաճախած է ծննդավայրին միջնակարգ դպրոցը, ապա` Էջմիածնի Գէորգեան ճեմարանը, ուր կազմաւորուած է իբրեւ հայ եւ մտաւորական: Անդամակցած է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան: 1907-ին…