Հայոց ավանդական տոնակարգում Վարդավառն ամառային ամենամեծ տոնն է, որը, ըստ Հայ եկեղեցու տոնացույցի, տոնվում է Զատիկից 14 շաբաթ հետո: Իր էությամբ այն բնապաշտպանական տոն է և գալիս է հազարամյակների խորքից: Նախաքրիստոնեական Հայաստանում այն կապվում էր սիրո և գեղեցկության դիցուհի Աստղիկի հետ, որի մեհյանը ուխտի էին գնում ահել և ջահել, փառաբանում ձոներգերով, բագինին վարդեփնջեր դնելով, զոհաբերություններ…
ՕՔՍԱՆԱ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ Յարութիւնէ 40 օր յետոյ Քրիստոս կը համբառնայ երկինք. հայերը կը տօնեն Համբարձման տօնը. այս տարի Մայիսի 30-ին։ Չնայած օրը շարժական է, սակայն միշտ հինգշաբթի օրը կը նշուի։ Իսկ բուն ծէսերը չորեքշաբթի օրէն կը սկսին եւ գիշերուայ կախարդանքի միջով անցնելով կ՚օծուեն Համբարձման արեւի շողերով։ Համբարձման տօնի այլ ու նախկին անուններէն են Ճանկիւլիւմը, Վիճակը, Կաթնապրի տօնը։…
ԼՈՒՍՅԷՆ ՔՈՓԱՐ Մայրս Իւղաբեր Շիշման Կիւմիւշհաճըգիւղցի էր։ Ես հազիւ երեք–չորս տարեկան էի, երբ մայրս մեռաւ։ Հայրս Բարունակ Չորումի Մէճիտէօզի գաւառէն էր։ Դարբին էր հայրս։ Երբ կրկին ամուսնացաւ իմ եւ քրոջս Քարզուհիի խնամքը քեռիս փռապան Մամբրէն ստանձնեց։ Նշանաւոր փռապան մըն էր քեռիս։ Ուրիշներ մինչեւ որ 30 հացը թխեն ու ծախէն իմ քեռին արդէն 300 հացը վաճառած…
Հասան Ազաքլը Խոփայի համշենցիների կյանքում յայլա գնալու ավանդույթն անփոխարինելի կենսակերպ է։ Երբ գալիս է յայլա գնալու ժամանակը, նրանք եռանդուն պատրաստություններ են սկսում տեսնել, մեծ ոգևորությամբ են լցվում։ Յայլա գնալուց առաջ, օրեր շարունակ ամբողջ ընտանիքով պատրաստություններ էին տեսնում ու անհամբեր սպասում այդ պահին։ Նույն ոգևորությունն էլ ապրում էին յայլայից վերադառնալիս։ Անասնապահության միջոցով ապրուստը վաստակող ընտանիքների համար…
Սուսաննա Գրիգորյան Սերը փոխում է աշխարհը, կյանքը, մարդուն: Սիրո տոն է տարին 365 օր: Ու թերևս այս սերն ունենալով է, որ հայոց տոնացույցում ունենք սիրո տոն՝ սիրո բարեխոս Ս. Սարգիս: Ս. Սարգսի տոնը նշվում է ոչ միայն աղոթքներով, այլ հատուկ ու միայն հային բնորոշ ավանդույթներով: Յուրաքանչյուր գյուղ տոնը նշելու իր ավանդույթն ունի, բայց բոլոր տարբերությունների…
Շիրակի պետական համալսարանի հոգեբանության ամբիոնի վարիչ, էթնոհոգեբան Կարինե Սահակյանը, որը 2013 թվականին Սուրբ Սարգսին նվիրված գիրք է հրատարակել, Aravot.am-ի հետ զրույցում ներկայացրեց ժողովրդական այն ծեսերը, որոնք պարտադիր պիտի պահպանել ամենահաս Զորավարին սպասելիս։ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին այս տարի հունվարի 27-ին է տոնելու Սուրբ Սարգիս Զորավարի, նրա որդի Մարտիրոսի և տասնչորս զինվորների հիշատակի օրը: «Տոնի…
Թուրք ռեժիսոր Արին Ինան Արսլանը հավաքել ու փաստագրական ֆիլմի է վերածել Թուրքիայի տարածքում բնակվող տարբեր ժողովուրդների՝ 7 լեզվով երգված ու մոռացության մատնված շուրջ 30 հին օրորոցային ու դրանք երգող կանանց պատմությունները, գրում է Ստամբուլի հայկական պարբերականներից «Ակօսը»: «Այսօր մայրերն այլևս իրենց երեխաների համար օրորոցային չեն երգում, այդ իսկ պատճառով այս մշակույթը վերացման եզրին է հայտնվել», –…
Սերդար Քորուջու Սուրբ Զատկի տոնը, որը քրիստոնեական հավատքով Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից 3 օր անց նրա հարությունն է խորհրդանշում, 100 տարի առաջ այս հողերում տոնվում էր բնակչության լայն զանգվածների կողմից։ Բանավոր պատմական աշխատությունները մեզ այսօր հաղորդակից են դարձնում Վանում, Մուշում, Սասունում և նման այլ հայաշատ վայրերում Սուրբ Զատկի տաղավար տոնի սովորույթներին։ Հայոց ցեղասպանությունից փրկվածների հուշերը, որ ժողովել է դոկտոր, պրոֆեսոր…
Տոքթ.Սարգիս Ատամ կը գրէ․ Նախաքրիստոնէական շրջանին, Նոր Տարին, հայկական տոմարի առաջին ամսուան անունով կոչուած է Նաւասարդ, որ կը տօնուէր օգոստոս 1-6-ին որպէս, հունձքի, բերքի հասունութեան եւ երախտագիտութեան արտայայտութիւն։ Կը տօնուէր մեծ հանդիսութեամբ, որուն կը մասնակցէին թագաւորներ, իշխաններ եւ ժողովուրդ, այդ առթիով կը կատարուէին խրախճանքներ, թատերախաղեր, չաստուածներուն կը մատուցէին զոհեր, նուէրներ, եւ այլն…։ Արեւմուտքի մէջ Յունուար…
Նոր տարուան առիթով մաղթանքներ կատարելը շատ հին սովորութիւն մըն է: Յստակ չէ, թէ ան ե՛րբ սկիզբ առած է, կամ ուրկէ՞ եկած է: Բայց մարդկութեան պատմութեան ընթացքին մենք կը հանդիպինք անոր՝ տարբեր դարերու եւ տարբեր շրջաններու մէջ: Գտնուած են պապիրոսի վրայ գրուած մաղթանքներ՝ Եգիպտոսի փարաւոններու օրերէն: Չինաստանի մէջ երկար ժամանակ սովորութիւն էր բարձր դասակարգի ընտանիքներուն ղրկել բրինձի թուղթէ…
Facebook
Twitter